گزارش مناظره مرحوم محمدکریم خان کرمانی با فرستاده علی محمد باب
علی محمد باب طلبه ای به نام ملاصادق را به کرمان فرستاد (صادق مقدس خراسانی ملقب به اسم الله الاقدس).
وی خدمت مرحوم آقای کرمانی اعلی الله مقامه رسید و در صبح یک‌شنبه ۲۳صفر سال۱۲۶۱مجلس مناظره ای تشکیل شد. قریب به دویست نفر از اهل حل و عقد و علماء در آن مجلس حاضر بودند. زین العابدین بن جعفر کرمانی اتفاقات آن مجلس را یادداشت کرده است.
مجلس با پرسش های آقای کرمانی از رسول باب آغاز می شود. اینکه از کجاست و نزد باب چه سِمَتی دارد. از وی اقرار می گیرند که سخنان باب را نمی فهمد. کتابی را که رسول باب آورده، گشوده و الفاظ رکیک و خلاف عربیت آن را بلندبلند قرائت کرده و می فرمایند: «کتابی از شیخ محمد مکی سنّی در نزد من است که در علم اعداد تصنیف کرده و بر سبک قرآن گفته و موافق زبان عرب تکلم کرده. پس چرا تصدیق میرزا علی محمد را می کنی و تصدیق او را نمی کنی؟» ملاصادق پاسخی ندارد و مصرانه تکرار می کند که این کتاب، قرآن باب است و معجزه.
آقای کرمانی (اع) فرمایش های سید مرحوم (اع) را در حق خودشان بیان می فرمایند و رسول باب تصدیق می کند و حتی می گوید: «من می دانم که شما اعلم از کلّ شاگردان سید می باشید.» و در قسمتی از مناظره می گوید: «من نیز شنیدم چندین مرتبه تعریف شما را از سید و تصریح او را به اینکه شما نائب آن بزرگوار هستید.» آقای کرمانی با توجه به مقام علمی خود بارها می فرمایند که من و حاضران در جمع کتاب او را باطل و خلاف عربیت می‌د انیم و این قرآن را خلاف آیه «و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه» می دانیم چرا که قرآن باب به لسان عربی مشهور و متعارف نیست و حتی به لسان عرب های بدوی بیابانی هم نیست. در اینجا رسول باب می گوید: «من تا حالا غافل بوده ام و الحال متذکر شدم.» و آقای کرمانی (اع) به او دستور می دهند که: «برو به مسجد و در ملأ عام بگو من تا حال از روی غفلت به راه باطل رفته بودم و حال توبه کردم و این کتاب های میرزا علی محمد باب همه کفر و زندقه است و باید آنها را سوزانید.» آن رسول عرض کرد: «می ترسم از مجلس شما بیرون بروم مرا سنگسار کنند.»
نویسنده این مجلس یعنی زین‌العابدین بن جعفر شگفتی خود را از حال این رسول اظهار می کند که این ملاصادق «وقت ورود به کرمان در کجاوه نشسته بود و عوام کالانعام او را تعظیم و تجلیل می کردند و دسترسی به او نداشتند کجاوه او را و شتر او را می بوسیدند و خاک پای شتر او را برای تیمن و تبرک می بردند و آب دستش را برای شفاء می خوردند» و امروز کار این رسول به اینجا کشیده است.
در ادامه باز هم مکرراً آقای کرمانی به فرمایش های سید مرحوم اعلی الله مقامه در حقّ خودشان تصریح فرموده و می فرمایند «تفضیح کردید شیخیه را و شیخ مرحوم را و سید مرحوم را به اینکه می گویید ما شیخی هستیم و تفضیح کردید شیعه اثنی عشری را به اینکه می گویید ما اثنی‌عشری هستیم و افترا بر خدا و رسول و ائمه علیهم السلام بستید که این مزخرفات را به هم بافتید و نام آن را قرآن گذاردید.»
در این هنگام ملاصادق عرض می کند: «من در خلوت با شما عرضی دارم.» و ایشان می فرمایند: «در خلوت یک دقیقه با تو نمی نشینم و به نجوا و آهستگی یک کلمه با تو تکلم نمی کنم اگر برهانی داری بر اثبات حقیت میرزا علی محمد و کتاب او، علانیه و در ملأ عام بیاور. و الا پس تصدیق کن مرا یا تکذیب کن تا جاری شود بر تو آنچه باید جاری شود.» باز هم به فرمایش های سید مرحوم درباره جایگاه خودشان اشاره فرمودند و در ادامه اجازه نامه ملاصادق از سید مرحوم را توجیه فرمودند.
ملاصادق گفت: از کرمان می روم. فرمودند: «من می نویسم به تمام شهرها که تو را طعن و لعن کنند و تو را و امثال تو را در ولایات راه ندهند… .» نهایت ملاصادق اخلاق خوش علی‌محمد باب را علت گرویدن به او عنوان می کند و آقای کرمانی این بهانه را نیز پاسخ می دهند.
در آن مجلس نائب الحکومه حاضر بود و در پایان مناظره گفت: «اتمام حجت بهتر از این نمی شود معلوم شد که این مرد و کسی که او را فرستاده است و کتاب های آنها همه بر باطلند و کفر اینها بر عامّ و خاص مبرهن است او را امان بدهید و بفرمایید اصحاب او را سنگسار نکنند و امشب تا فردا نزد من باشد، آن را اخراج بلد می کنم یا می آید خدمت سرکار و به طوری که فرمایش فرمودید توبه می کند.»
زین‌العابدین بن جعفر کرمانی می نویسد: «[آقای کرمانی] از مجلس تشریف بردند و همان شب او [=ملاصادق] را از کرمان بیرون کردند. بعد از آن چهار جلد در ردّ این طایفه ضاله بابیه نوشتند و به اطراف، مرقومات در باب ابطال باب خسران مآب مرقوم فرمودند و بطلان آنها را بر همه کس واضح و مبَرهَن ساختند. و السلام.»
