پاسخ به طبیعت گرا ها

در هفته پیش گفتیم که علما به دو برهان لم و ان به شناخت حقایق می پردازند که البته تفاوت این دو بسیار است اما هر دو راه به سوی نجات است، و در آخر نیز اشاره ای کردیم به افرادی که ادعای علم داشته و گمراه شده اند.

این افراد در صدد اثبات استقلال برای اشیاء بوده و در طبایع غرق شده اند، و به جای دیدن حقایق و انوار خداوند خالق حکیم، گمان کرده اند که تدبیر کننده این عالم طبع و طبیعت است. باز خوب است جهلشان به جایی نکشیده که وجود مدبر و خلق کننده را منکر شوند.

مرحوم محمد کریم خان کرمانی اع در پاسخ به این افراد میفرمایند:

انا نقول لهم ان هذا الصانع الذی اقررتم به لا بد و ان یکون فوق مصنوعه حتی یقدر علی صنعه فاذا کان فوق مصنوعه یجب ان یکون معری من صفات مصنوعه فان صفات مصنوعه لازمه لرتبه مصنوعه فاذا یلزمکم ان تقولوا انه سبوح قدوس احدی المعنی لا ترکیب فیه و لا نقص یعتریه اذ کان جمیع ذلک صفات مصنوعه و یجب ان یکون حکیماً عالماً قدیراً خبیراً لما رأینا من آثار صنعه و ینبغی ان یکون مباینا لصفات خلقه بالکلیه فان اقررتم یلزمکم الاقرار بالتوحید و ان انکرتم ادحضتم حجتکم حیث اقررتم بصانع و ان انکرتم الصانع مطلقا ردکم وجود المصنوع الحادث المتغیر المدبر الذی لاینکر فقد تبین و ظهر ان الصانع الحکیم هو الواحد الاحد الفرد الازلی الذی الیه مرد کل شئ و بامره قوام کل شئ الذی ارسل الرسل و انزل الکتب و هدی خلقه الیه و وعدهم بما لدیه.

یعنی:

به آنان میگویم این سازنده که شما به وجودش اقرار دارید، باید بالاتر از ساخته خود بوده تا قادر به ساختن عالم باشد. پس اگر بالاتر از ساخته خود باشد واجب و لازم است که عاری و پاک ازصفات ساخته خود باشد چون صفات ساخته و مصنوع لازم رتبه مصنوع است، در نتیجه بر شما لازم میشود که او را تنزیه کنید، که یک معنیش این است که نه ترکیبی در آن است و نه نقصی عارضش میشود. چون همه آنها صفات ساخته و مصنوع اوست و واجب و لازم است که صانع (یعنی سازنده) حکیم و عالم و قادر و آگاه باشد. چون این اوصاف را در ساخت و صنع او میبینیم و شایسته است که بصورت کلی مباین و مخالف با صفات خلقش باشد. پس اگر به این مساله اقرار کردید لازم میشود بر شما که به توحید اقرار نمایید و اگر انکار نمایید دلیل شما را جهت اقرار خودتان به وجود سازنده باطل مینمایید. و اگر وجود صانع را مطلقا انکار کنید، وجود سازنده ساخته حادث و متغیر تدبیر شونده که انکار نشده است. پس روشن و آشکار شد که صانع حکیم همان واحد احد فرد ازلی است که قوام هر چیزی به امر اوست.همانگونه که پیامبران را فرستاد و کتابهای آسمانی نازل کرد و خلقش را به سوی خود هدایت کرد و انان را به آنچه نزد خود است وعده داد.        حقایق الطب- ادامه مقدمه