ثمره فؤاد – قسمت سوم: وارث علم
پس از مرحوم آقای حاج محمد کریم خان کرمانی اعلی الله مقامه، شخصی میتوانست جانشین آن بزرگوار باشد که از لحاظ مراتب علمی مانند ایشان بوده و بتواند جمیع علوم را از روایات اهل بیت علیهم السلام استخراج نماید و بر هر شبهه و سؤالی پاسخگو باشد.
در این مقام است که مدعیان باطل رسوا خواهند شد چنانکه شاعر میگوید کل من یدعی ما لیس فیه _-_ کذبته شواهد الامتحان و این از اعظم دلایل حقانیت مرحوم آقای حاج محمد خان کرمانی اعلی الله مقامه است که حقاً وارث علم پدر بود و میتوان گفت که حتی بیش از پدر بزرگوارش اعلی الله مقامه اظهار علم نمود، چنانکه از ایشان بالغ بر ۱۷۹ رساله و ۱۳ فائده و ۵ مراسله و ۲۰۹۶ درس و ۱۹۲۳ موعظه و ۱۱ وارده به یادگار مانده است و برخی از موضوعاتی که در آن قلم فرسایی نموده اند عبارت است از، فقه و اصول و اعتقادات و طریقت و حکمت و ریاضیات و طب و علوم غریبه و علوم طبیعی و… که در ادامه مطلب با جزئیات ذکر خواهیم کرد.
تمامی این آثار چنان عظیم و دقیق و عمیق است که اگر اهل آن بدید انصاف نظر کنند، آن را نسبت به کتب دیگر معجز خواهند یافت، چنانکه فیلسوف بزرگ هانری کربن در رساله مکتب شیخی خود، پیرامون آثار ایشان میگوید “مجموعه آثارش شاهکارهای عظیم و در خور توجّه ، و عصری اساسی ، از مکتب شیخیّه است” و می افزاید که “این آثار نیز بنوبه‌ی خود دائره المعارفی از علم را در بر دارد ، و در هر رشته ارزش واقعی تعلیماتی که از ائمّه اطهار (علیهم السلام) رسیده است نشان میدهد”.
در ادامه مطلب ضمن ده فصل به ذکر کتب و رسائل عالم ربانی مرحوم آقای حاج محمد خان کرمانی اعلی الله مقامه می پردازیم:
فصل اول : در ذکر کتب و رسائل حکمیه و فضائل.
فصل دوم : در ذکر کتب عقاید و اجوبه ایرادات موردین و رد بر فرق ضاله.
فصل سوم : در ذکر کتب و وصایائی که در سیر و سلوک مرقوم فرموده‌اند
فصل چهارم : در ذکر کتب تفسیر و شرح آیات و علوم متعلقه بقرآن.
فصل پنجم : در ذکر کتب اخبار و ادعیه.
فصل ششم : در ذکر کتبی که در اصول فقه مرقوم فرموده‌اند.
فصل هشتم: در ذکر کتبی که در فلسفه و ریاضیات و طب و بعض حکم طبیعی مرقوم فرموده‌اند.
فصل نهم : در ذکر کتبی که در علوم غریبه مرقوم فرموده‌اند.
فصل دهم : در ذکر کتبی که در جواب سؤالات متفرقه مرقوم فرموده‌اند.
فصل اول – در ذکر کتب و رسائل حکمیه و فضائل
– رساله – در جواب آقا سید ابراهیم همدانی از مسائل زیر :
١ – حقیقت آب حیوان چیست و ظلمات کدام است و چه شد خضر علیه السلام از آن آشامید و در این معنی اختصاص یافت
٢ – باقی ارکان سوای خضر (ع) از آن آب آشامیده‌اند یا نه
٣ – معنی توفی در آیه شریفه : یا عیسی انی متوفیک و رافعک الی ، الخ چیست و فرق آن با موت چیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا بهاءالدین لاهیجی از مسائل زیر :
١ – عالم اجسام بحر سیالی است که در هر جزء امکان جزء دیگری هست چرا در سلسله عرضیه مترتبه اینطور نیست که جسم مثلا بتواند مثال شود یا روح عقل شود
٢ – پس از قیام قیامت کبری عالم شهاده چه حال خواهد داشت
٣ – حکمت این چیست که مشایخ اعلی الله مقامهم عقل را در مقابل اسم بدیع خداوند قرار داده‌اند و نفس را در ازاء باعث و همچنین تا اینکه خاک را بازاء اسم ممیت و جامع قرار داده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
( جواب حاج سید جعفر در شرح دعای رجبیه ذکر میشود )
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب حاج سید جواد از مسائل زیر :
١ – ظهور مطلق در افراد چگونه است
٢ – مراد مفضل در سؤالی که از امام علیه السلام میکند : کیف ظهور الغیب فی خلقه، چیست
۳ – سؤال از مشکلاتی در توحید
۴ – با اینکه ماهیت مجعول است مراد از این چیست که اشیاء در حدود خودشان اقتضاءاتی دارند که وقت ایجادشان ظاهر میشود
۵ – سؤال از حضور اعیان ثابته نزد علم خداوند
۶ – سؤال از راه تقرب به خداوند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج میرزا حسین خان جنرال از دو مسئله زیر :
١ – از معنی انشاء الله
٢ – از اینکه قدیم چگونه متلطخ بحدوث میشود
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب سؤال آقا سید حسین بن آقا سید محمدصالح
از شرح رمز عرفا که میگویند : خذ من کهیعص السر المکتوم و من حمعسق الرحیق المختوم ، تا : فقد کشفت لک الکنز المطلسم فافهم ان کنت تفهم
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا شیخ حسین رشتی از مسائل زیر :
١ – از معنی وجود و ماهیت و بیان مراتب غیبیه انسان تا جسم
٢ – حضرت موسی علیه السلام که بآن شخص بیابانی واقعه کربلا را نمودند آیا چه نمودند هر گاه چشم دهری او را باز کردند عرض میکنم شئ تا در عرصه زمان نیاید در هیچ عرصه ذکری ندارد.
٣ – فاعل و قابل چنانچه نسبت بملا صدرا میدهند هر دو ید حقند یعنی چه.
۴ – مرتاضین از کفار این بسط اطلاع را از کجا میآورند.
۵ – آیا در سلسله نقباء کلی ممکن است نقیب اشرف از نبی شود
۶ – فرق میانه کون و شرع و تکوین و تشریع و امکان و کون و عین چیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– دروس در شرح کتاب تأویل الاحادیث
از ربیع‌الاول ١٢٩٨ تا ربیع‌الثانی ١٢٩٩ که جمعا ١۴٠ درس میباشد
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) دروس در شرح کتاب فصول در حکمت
که تاریخ آن معلوم نیست و جمعا ١۶ درس میشود
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) دروس در تفسیر آیاتی از اول قرآن
این دروس را موقع تشرف به مشهد مقدس در راه بیان فرموده‌اند و مرحوم آقا جواد معلم آنها را به عربی ترجمه و تلخیص کرده است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– دروس در شرح کتاب لب اللباب که جمعا ٧٠ درس است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– دروس در شرح کتاب ینابیع الحکمه که جمعا ١۶١٨ درس میشود
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب میرزا رضای جندقی از دو مسئله زیر :
١ – علت رویانیدن درخت کدو از برای یونس علیه السلام چه بود و حال آنکه درختهای بزرگتر و سایه بهتر هم ممکن بود و همچنین حکمت اینکه خداوند بز کوهی را امر فرمود که بیاید و بیونس (ع) شیر بدهد چه بود
٢ – همه اناسی میتوانند با ریاضات و مجاهدات به مقام نقابت کلیه برسند یا نه و همچنین در مراتب کفر هر کس میتواند باسفل مقامات کفر برسد یا آنکه حدی دارد
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آخوند ملا زین‌العابدین شاهرودی از مسائل زیر :
١ – مراد و مقصود از : ایاک نعبد و ایاک نستعین ، کیست.
٢ – معنی فرمایش امام (ع) : اسماؤه تعبیر و صفاته تفهیم و کنهه تفریق بینه و بین خلقه و غیوره تحدید لما سواه ، چیست
٣ – مرجع ضمیر در قول خداوند : فادعوه بها ، و آیه : فله الاسماء الحسنی ، کیست و حال آنکه بذات احد جل شأنه نمیتوان اشاره نمود.
۴ – از معنی آیه شریفه که میفرماید : لقد کفر الذین قالوا ان الله ثالث ثلثه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– سوانح سفر هشتادان
که ابتداء تصنیف فرموده‌اند مشتمل بر چند سانحه :
١ – در حقیقت فضایل آل‌محمد علیهم السلام
٢ – در اوعیه ثلثه
٣ – در مطلق و مقید
۴ – در حقیقت مشاعر انسان
۵ – در معنی حدیث : ان من شئ الا بسبعه بمشیه و اراده ، الخ
۶ – در حقیقت بداء
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– شرح حدیث احباط اجر در جواب بعض اجلاء
– شرح حدیثین
در جواب حاج محمدحسن کاشانی از شرح دو حدیث در فضایل حضرت فاطمه علیها السلام در روز قیامت سؤال کرده
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– شرح خطبه بیان
نسخه‌ای از این شرح دیده نشده لکن در صفحه اول رساله در شرح دعای هفتم صحیفه سجادیه ( شماره ۶٠٠ فهرست ) فرموده‌اند که مشغول تألیف آن میباشند
-شرح خطبه مرحوم آقا اعلی الله مقامه
که آیه مبارکه نور را بتمامها در آن تضمین فرموده بخواهش حاج کلبعلی یزدی مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– شرح دو حدیث در فضیلت حضرت فاطمه علیها السلام و ائمه علیهم السلام در قیامت بر حسب سؤال یکی از اجلاء از بلده کاشان
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– شرح دعای رجبیه
که بر حسب خواهش حاج سید جعفر یزدی مرقوم فرموده‌اند و اول آن این است : اللهم انی اسئلک بجمیع ما یدعوک به ولاه امرک
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– شرح دعای هفتم سجادیه
که بخواهش بعض دوستان مرقوم فرموده‌اند و اولش این است : یا من تحل به عقد المکاره
-شرح معانی لا حول و لا قوه الا بالله
از ظاهر و باطن و تأویل و باطن باطن که در جواب یکی از اخوان مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-شرح بعض فقرات لب اللباب
که در حیوه مرحوم آقای اول اعلی الله مقامه مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-شرح مناجات حضرت امیر علیه السلام در شهر شعبان
که اول آن این است : اللهم صل علی محمد و آل‌محمد و اسمع ندائی اذا دعوتک ، الخ در جواب حاج سید محمدتقی هندی
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله: در جواب شیخ عبدالرزاق ابرقوئی که سؤالاتی از مشیت خداوند نموده
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب عبدالعلی خان ادیب‌الملک در حقیقت رد شمس و اینکه نماز حضرت قضا بوده یا ادا
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج عبدالکریم بن حاج عباس بوشهری از شرح دو حدیث زیر:
١ – من عرف نفسه فقد عرف ربه
٢ – العبودیه جوهره کنهها الربوبیه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– علل الاحکام :که بر حسب خواهش شاهزاده معزالدوله در اسرار و علل عبادات مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج میرزا علی‌اکبر قراباغی
در شرح بعض عبارات شیخ اوحد (اع) در شرح فوائد و شرح زیارت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج علی‌محمد نراقی
در بیان اینکه حضرت امیر علیه السلام یک شب در چهل بدن چطور جلوه فرمودند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در فاعلیت فاعل
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در معرفت بقاء اشباح
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در معرفت نفس باقیه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در بیان بدن عرضی و بدن مثالی
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در بیان حقیقت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در بیان تفاوت درجات نفوس در طول
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله قراباغیه
در جواب یکی از اهل قراباغ در کیفیت خلقت مرکبات با اینکه صادر اول واحد است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– قمر المنیر در فضایل آل‌محمد علیهم السلام مشتمل بر سه مقصد :
١ – در اینکه ایشان اول ما خلق الله هستند
٢ – در مقامات اربعه ایشان
٣ – در اینکه ایشان علل اربعه موجوداتند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– کریمیه در مسئله اشتقاق که بتفصیل مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
( جواب حاج کلبعلی در شرح خطبه گذشت )
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در کیفیت تولد موالید در عالم حقیقت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب ملا محسن گوکی از مسائل زیر :
١ – همه ملئکه حتی روح‌القدس مأمور بسجده برای آدم (ع) شدند یا بعض آنها
٢ – سؤال از معنی: و اذا الوحوش حشرت، که چگونه مخلد میشوند
٣ – سؤال از حکمت غسل مس میت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا سید محمد بن آقا سعید همدانی از دو مسئله زیر :
١ – جمع بین اینکه در تفسیر: و ماخلقت الجن و الانس الا لیعبدون، فرموده‌اند: ای لیعرفون، و بین عبارت مناجات خمسه‌عشر: و لم‌تجعل للخلق طریقا الی معرفتک الا بالعجز عن معرفتک، چگونه است.
٢ – شکی نیست که خلق مکلف بمعرفتند و معرفت ذات محال است اگر مراد معرفت وصف است که آن غیر معرفت ذات است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا سید محمد کاشانی ابن آقا سید عبدالرزاق (ملحق) این رساله معروف به کاشانیه است .
از مسائل زیر :
١ – از بیان اشکالی که وارد است در حدیث جابر و امثال آن چنانکه روایت شده است : انهم اروا جابر خمسه عوالم من ملکوت الارض لم‌یروها ابرهیم علیه السلام
٢ – از علم سلمان که میفرماید : علم علم الاولین و الاخرین و علم محمد و علی ، و همچنین میفرماید علم خضر و موسی و یوشع علیهم السلام مثل قطره است و علم سلمان مثل مجمع البحرین
۳ – از معنی اینکه میفرماید مبعوث میشوند در قیامت اقوامی که انبیا غبطه میبرند بر ایشان و ایشان شیعه علی علیه السلامند و ظاهر این احادیث دلالت دارد بر اینکه سلمان (ع) افضل از انبیاء علیهم السلام است
۴ – از قاعده کلیه بجهه فهمیدن اینگونه اخبار
۵- استفسار از عبادت مشاعر برزخیه
۶ – در معنی این حدیث که میفرمایند بقرائت قرآن ثواب داده میشود شخص بعدد هر آیه ثواب صد نبی یا صد شهید چه میفرمائید و حال آنکه انبیاء از عالم ارواحند و اناسی از عرصه نفوس
٧ – بعضی میگویند این حدیث است که سائل عرض میکند : این کان ربنا قبل ان یخلق خلقه قال کان فی عماء ما تحته هواء و ما فوقه هواء، اگر حدیث باشد بیان آن را بفرمائید
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا محمدباقر خراسانی از اینکه از قواعد مسلمه است که فاعل اشرف از مفعول است و اعلی و اسبق از آن و حال آنکه امر در عابد و معبود برخلاف است چرا که معبود اشرف است از آن
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– جواب حاج سید محمدتقی هندی در شرح مناجات شهر شعبان گذشت.
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج محمدرضا رشتی در معنی حدیثی که میفرمایند خمس دنیا و چهار نهر معروف و ثلث بهشت مهر حضرت فاطمه علیها السلام است با اینکه همه دنیا از نور ایشان خلقت شده و سؤال کرده است که بنا بر این حدیث دو ثلث دیگر بهشت از آن کیست .
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب ملا محمدعلی سلماسی از مسائل زیر :
١ – از کیفیت توجه و فرق مابین فرمایش مشایخ (اع) و آنچه صوفیه میگویند
٢ و ٣ – سؤال از بعض مقامات شیعه و اینکه چطور احکام ائمه علیهم السلام بر دست علماء شیعه جاری میشود
۴ – ائمه علیهم السلام بچه نحو در یک زمان ابدان متعدده داشته‌اند ٢۵۶ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب ملا محمدعلی بنابی از مسائل زیر :
١ – قاعده حکمت است که هر چه در وجود مقدم است در ظهور مؤخر است این قاعده در ارکان اربعه ایمان چگونه جاری است و حال آنکه اشرف از همه توحید است.
٢ – سؤال از صحت و شرح دو حدیث مروی در فوائد المخلصین که اول یکی این است : الا قد اظهر الله سر الحقیقه فی اربعه مواضع الاول فی بنی بسیط، الخ و دیگری اولش این است: الا قد اظهر الله سر الالوهیه فی ثلثه مواضع باسم المصغر المشتق من احدی عبارات الجمال، الخ
۳- سوره و التین را با تفصیل تمام و تفسیر و بیان با بواطن سبعه بیان فرمائید
۴- از فقره زیارت : الخاتم لما سابق و الفاتح لما استقبل ، برمیآید که انبیائی بعد از آن حضرت باشند و حال آنکه بعد از آن جناب پیغمبری نیست
۵- حدیث وقت ظهور را که میفرمایند : بعد انقضاء المص، الخ شیخ مرحوم (اع) بطور رمز شرح فرموده‌اند شرح واضحی بفرمائید در ۵۵٩ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا میرزا محمود خفری شیرازی از مسائل زیر :
١ – اگر کسی ولی زمان را نشناسد مکلف بعبادت خداوند هست یا نه و آیا فرقی هست بین کسی که احدی از اولیاء الله را نشناخته و میان آن کسی که ولی سابق را شناخته و لکن امر لاحق بر او مشتبه شده
٢ – سؤال از سر تنکیر در فرمایش امام علیه السلام که میفرماید : واحدا من ائمتک ، و حال آنکه حکمت اقتضای اختصاص این را بامام زمان مینماید
٣ – سؤال از معنی فرمایش امام علیه السلام که میفرماید : نصب عینیک
۴ – سؤال از معنی شعر مثنوی مرحوم آقا اعلی الله مقامه :
آتشت نی آتش موساستی ** * ** نی شبیه آتش عیساستی
نار تو میباشد از نار خلیل ** * ** کو برای دوستان شد سلسبیل
۵ – استفسار از فرمایش سید مرحوم اعلی الله مقامه در شرح قصیده : ان هذه الدوره دوره الباطن و لذا صار حاملها صاحب الاسم السماوی و الدوره السابقه کانت دوره الظاهر و لذا کان حاملها صاحب الاسم الارضی ، الخ
۶- سید مرحوم (اع) در همین مقام میفرماید که میخواهم رساله بنویسم در اثبات اینکه حامل دوره ثانیه لابد باید از بلد فلان و سن فلان و ابن فلان و پدر فلان باشد و ما چنین رساله ندیده‌ایم هر گاه مصلحت باشد بیان اسرار آن را بفرمائید
٧ -سید مرحوم (اع) فرموده‌اند: لا بد فی رأس کل مأه من ظهور مجدد للاسلام و الدین ، بیان این را از عقل و نقل بفرمائید.
٨- سؤال از اینکه از شرط سلوک شیخ و رفیق را شمرده‌اند و شیخ واحد زمان است دسترسی همه اهل بلاد باو چگونه خواهد بود
۹ – استفسار از معنی صعود حضرت عیسی علیه السلام و فرق بین صعود ایشان و سایر انبیاء که باید صعود آن جناب بخلع اعراض نباشد و همچنین از معنی عروج پیغمبر صلی الله علیه و آله با جسم شریف خود و حال آنکه آن حضرت در اعلی درجات بهشت هم بدون جسم نیست و همچنین هر گاه امام علیه السلام در اقلیم ثامن است فرق میانه آن بزرگوار و سایر ائمه علیهم السلام چیست و حال آنکه همه آن بزرگواران زنده‌اند و همه اینها از یک بابند و خداوند از صعود حضرت عیسی (ع) به توفی تعبیر آورده
۱۰ – از وجه قصه ذوالقرنین که این چه خصوصیتی بآن جناب دارد و حال آنکه جمیع کاملین در سیر خودشان بهمین تفصیل سیر میکنند
۱۱- از بیان معنی ظاهر و باطن حدیث مروی در کافی که فرمود: افتدری کم بین المشتری و الزهره من دقیقه قلت لا والله، الخ
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله جواب معزالدوله در علل الاحکام گذشت )
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب ناظم‌الشریعه همدانی از مسائل زیر :
١ – از سر عمل آمدن اولاد کافر از انبیاء و اولیاء
٢ – ظهور و رجعت در عالم مثال است یا این عالم
٣ – سؤال از وجه مؤنث بودن شمس و مذکر بودن قمر در عرف نحاه و تطبیق ظاهر با باطن بانواع ادله
۴ – سؤال از کیفیت ترقی اهل جنت و معنی حدیث شریف که اهل جنت در روزهای جمعه بمقام قرب مشرف میشوند و با زیادتی ضیاء و بهاء مراجعت میکنند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-نفس الباقیه
در حقیقت ادراک نفس و کیفیت تحصیل آن و بقاء آن بعد از ادراک و امثال اینها که بخواهش بعض اصدقاء مرقوم فرموده‌اند مشتمل بر مقدمه و مطالبی :
مقدمه – در معرفت نفس، مطلب اول – در کیفیت ادراک نفس و ذکر کیفیت ادراک مشاعر پنجگانه ظاهره و مشاعر برزخیه بتفصیل.مطلب دوم – در آنچه برای نفس از مشاعر حاصل میشود. مطلب سوم – در بقاء نفس خاتمه – در کیفیت بقاء ۴١٨۵ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– واردات
که در آن بعض واردات فکریه خود را جمع فرموده‌اند بشرح زیر :
وارده – در اینکه عالم اجسام محدود است و بعدم هم منتهی نمیشود
وارده – در اینکه عالم کبیر از سنخ عالم صغیر است
وارده – در اینکه جمیع بلاهای آسمانی و زمینی مثل خسوف و کسوف و زلزله و صاعقه همه از کثرت معاصی است
وارده – در معنی : من عرف نفسه فقد عرف ربه
وارده – در اینکه انسان نمونه عالم کبیر است
وارده – در اینکه هر چه در عالم است مذکور در مشیت است
وارده – در ذکر عالم مثال
وارده – در اینکه نظر مشایخ (اع) در بیاناتشان بوصل بوده نه فصل
وارده – در بعض اسرار که بطور رمز است
وارده – در اینکه در خلق خداوند تفاوتی نیست
وارده – در علل اربع
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
ینابیع الحکمه
مشتمل بر سه مجلد :
جلد اول – در الهیات بمعنی اخص و مشتمل است بر چهار مقاله: ١- در توحید خداوند در ذات و صفات و افعال و عبادت و عدل خداوند ٢ – در اثبات نبوت عامه و خاصه ۳- در اثبات امامت و بیان فضایل ائمه اطهار علیهم السلام و مقامات اربعه بیان و معانی و بابیت و امامت ۴- در رکن رابع و اثبات لزوم وجود کبار شیعه و بیان فضایل ایشان در مقامات اربعه
جلد دوم – در بحث از وجود و ماهیت و متعلقات آنها مشتمل بر چهار مقاله :
١ – در وجود و عدم ٢ – در ماهیات ٣ – در بحث از ماده و صورت ۴ – در سایر مسائل متعلق بامور عامه مثل بیان علل اربعه و بیان معنی تأثیر و تکمیل و فعل و قوه و حرکت و سکون و بیان اوعیه ثلثه زمان و دهر و سرمد و بیان معنی قدم و حدوث و بیان بعض مسائل جزئیه مثل وحدت و کثرت و تقارب و تباعد و غیریت و تقابل
جلد سوم – در مبدء و معاد مشتمل بر دو مقاله :
١ – در علم مبدء و مشتمل است بر بیان بعض اصول کلیه و معنی وجود جایز و بیان سلسله طولیه و سلسله عرضیه و ذکر معنی عقل و روح و نفس و طبیعت و ماده و مثال و جسم ٢ – در معاد و مشتمل است بر بیان مسائل کلیه و بیان خلقت جمادات و معادن و نباتات و حیوانات و کیفیت تکون نفس و بیان قوای نفس حیوانیه و حواس خمسه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در مسأله جبر و تفویض
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب یکی از علما
از اینکه قوام ارض بوجود غوث اعظم و ارکان است و حال اینکه ایشان در جزئی از زمان بودند و اما قبل از وجود هم که در عالم علوی وجودی نداشتند چنانکه در حکمت ثابت است پس قوام ملک بچه بوده است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب بعض اهل همدان از مسائل زیر :
١ – سؤال از فرق میان تکوین و تشریع و مراد از شرع و کون
٢ – صور چند قسمند و معنی صور ذاتی و صور مخلد چیست
٣ – آیا میشود در یک مقامی مواد و صور اتحاد پیدا کنند
۴- استفسار از خزانه صور غیبیه و شهادیه و دنیویه و برزخیه و اخرویه و صور فانیه و صور باقیه که در کجا است
۵- مقصود از دنیا چیست و چه چیز را دنیا میگویند و معنی خراب شدن دنیا و برپا شدن قیامت چیست
۶ – خلق که از صورتی بصورتی منتقل میشوند عود چه معنی دارد و چه عود میکند و از کجا بکجا عود میکند اگر مراد عود ارواح بابدان است که دائما همینطور است
٧ – بعد از قطع نظر از نسبت و اضافات عود چه معنی دارد و از کجا بکجا عود میکند.
۸- وجه تمایز و تمازج عود مجاوره و عود ممازجه چیست
٩ – اینکه در ارشاد فرموده‌اند حاکم پارسال بدرد امسال نمیخورد مراد از این حاکم کیست
١٠ – آیا آنچه در سلسله طولیه گفته میشود بهمان طور در سلسله عرضیه گفته میشود یا خیر
١١ – کیفیت حل و عقد ارض مقدسه چگونه است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب یکی از دوستان
از معنی عبارت سید مرحوم اعلی الله مقامه در لوامع الحسینیه در شرح آیه : لو کان فیهما آلهه الا الله لفسدتا ، و : الاثنینیه لسماء المقبولات و ارض القابلیات ، تا آخر عبارات شریفه در١۵٩ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله مختصره در استخراج اسم پدر و مادر رسول خدا صلی الله علیه و آله از ظاهر قرآن و باطنش در
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب یکی از دوستان از مسائل زیر :
١ – از شرح عبارتی از شرح خطبه طتنجیه سید مرحوم اعلی الله مقامه
۲- علم امام علیه السلام حضوری است یا حصولی
٣ – حالات موت را از وقت نزع تا موقف حساب بتفصیل بیان فرمائید
۴- معنی فرمایش شیخ مرحوم اعلی الله مقامه : الجسد العنصری لایعود ، چیست
۵- کیفیت حضور انبیا و ائمه علیهم السلام در همه جا چگونه است
۶- علت غائی خلق چه چیز است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب یکی از دوستان در سر خلقت حضرت آدم علیه السلام در زمان مخصوص
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب بعض اخوان از مسائل زیر :
١ – مراد از عود ممازجه و مجاوره چیست
٢ – مراد از انسان کونی چیست و مبدء آن کجا است
٣ – عود انسان کونی مجاوره است یا ممازجه
۴ – کیفیت توجه چگونه است
۵- ذهب مصنوعی یا معدنی خالد است یا ترکیب آن فاسد میشود
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
فصل دوم – در ذکر کتب عقاید و اجوبه ایرادات موردین و رد بر فرق ضاله
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب امیراصلان خان از مسائل زیر :
١ – فائده تغسیل و تکفین و تلقین و سایر مستحبات که نسبت باین بدن عرضی انجام میشود چیست و حال آنکه دخل بانسان ندارد
٢ – معنی حدیث شریف چیست که میفرماید خداوند عالم بارانی میفرستد و زمین را بهم میزند و خاک هر کس را از این خاک جمع میکند تا آخر حدیث اگر بنا باشد بدن اصلی متلاشی شود با بدن عرضی چه فرقی میکند
۳- ملک نقاله بدن اصلی را جابجا میکند پس فایده نقل عظام به مشاهد مشرفه چیست
۴ – در کتاب مبارک ارشاد میفرمایند که روح میشوید بدن خود را با کسانی که او را میشویند و میگرداند بدن خود را با کسانی که میگردانند تا آخر ، مراد از این روح کدام روح است
۵ – معنی احیاء و حشر حیوانات و تقاص جماء از قرناء چیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– برهان قاطع
در تسدید امر شیخ مرحوم و سید مرحوم و آقای مرحوم اعلی الله مقامهم است و اینکه ایشان حمله علومند ١٢٨٧ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– برهان قاطع
که بر حسب خواهش مرحوم آقا سید محمد شیشه مرقوم شده در اثبات رکن رابع و لزوم وجود بزرگان در هر زمان و توضیح وحدت ناطق مشحون بادله کتاب و سنت و آفاق و انفس و دلیل عقل و اجماع ملل و غیر آنها ۶١٠۵ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
تبیان : در جواب یکی از علما از دو مسئله زیر :
١ – استفسار از حقیقت مقام بیان شیعه
٢ – استفسار از اینکه فهم احدیت بکدام مشعر است ١٧۵۴ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– تقویم العوج : در رد شبهات بابیه در انکار وحی و معجزات انبیاء علیهم السلام و غیره که بخواهش بعض دوستان مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-حسام الدین
جواب میرزا حسین خان مؤتمن‌السلطان در رد پادری فرنگی که قول مسلمین را که قائل بتحریف شدن کتب آسمانی هستند رد کرده مشتمل بر دو مقصد :
١ – جواب ایرادات پادری
٢ – اثبات وقوع تصحیف و تحریف در کتب اولین
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب مرحوم شیخ حسین مزیدی از دو مسئله زیر :
١ – مراد از وحدت ناطق چیست
٢ – کیفیت تطهیر اجساد مخصوصا زهره چگونه است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) دروس – در شرح کتاب مبارک فطره السلیمه
که قسمت موجود آن جمعا ٩٢ درس است بدین شرح :
الف – ٣٧ درس از ١٣ ذیحجه ١٢٩٣ تا ٢٣ ربیع‌الثانی ١٢٩۴ که ٨ درس از آن بعربی خلاصه شده
ب – ٢۵ درس از ۵ ذیحجه ١٢٩۵ تا ٢٨ جمادی‌الاولی ١٢٩۶
ج – ٣٠ درس از ١٩ شوال ١٢٩٧ تا ٩ ذیحجه ١٢٩٧
این دروس بیش از این بوده و فعلا همین قدر از آنها در دست است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در رد باب مرتاب مشتمل بر سه مطلب و خاتمه :
مطلب اول – در رد بر ادعای الوهیت و امامت و بابیت که نموده
مطلب دوم – در سایر اسباب کفر او مطلب سوم – در ذکر بعض مذاهب و کتب بابیه خاتمه – در نصیحت و موعظه بمسلمین و مؤمنین _-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – رد باب در رد بعض تأویلات بابیه بر اخبار و بطلان قول به تناسخ که قائل بآن شده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– شمس المضیئه
در رد کتاب فرائد تألیف میرزا ابوالفضل گلپایگانی که آن را در اثبات عقاید بابیه نوشته بوده
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – جواب شاهزاده عباس میرزا ملک‌آرا از مطالب زیر :
١ – مراد از ظهور امام علیه السلام چیست و از این لفظ ظهور چه اراده فرموده‌اند و محل ظهور کجاست
٢- برزخ کجاست و یعنی چه و آخرت کجاست و یعنی چه
٣- بعد از قیام قیامت کبری بهر معنی که بوده باشد این عالم عنصری بسماواته و ارضه چه میشود و کجا میرود
۴ – مراد از این چیست که فرموده‌اند رجعت رجوع بجائی است که از آنجا آمده‌ایم
۵- زمان قار الذات است یا نه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب نواب میرزا سید علی یزدی
که سؤال از ادله اختلاف مراتب نقبا و نجبا و کلیت و جزئیت ایشان نموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-عین الیقین
در حقیقت تسدید که ابتداء تصنیف فرموده‌اند مشتمل بر مقدمه و چند باب :
مقدمه – در بیان بعض کلیات. باب اول – در اثبات نبوت خاصه بدلیل تسدید و استدلال بر آن بادله حکمت و موعظه حسنه و مجادله و آیات کتاب و اخبار. باب دوم – در امامت و ذکر ادله بر وجوب تسدید ائمه علیهم السلام از طرف خداوند باب سوم – در انواع ادله در تصحیح اخبار و عمل کردن بآنها بدلیل تسدید
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در توحید در ٨۴ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-(ملحق) فائده در کیفیت معامله خداوند سبحانه با بنده
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله کازرونیه
در جواب بعض اهل کازرون از مسائل زیر :
١ – مشهور است که علمای قبل از شیخ مرحوم اعلی الله مقامه را بر باطل میدانید صحیح است یا نه
٢ – معراج جسمانی است یا روحانی.
٣ – معاد جسمانی است یا روحانی
۴ – مقصود از رکن رابع چیست
۵ – فرق بین اصول دین و اصول مذهب چیست
۶ – دلیل بر اینکه علم امام (ع) حضوری است چیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– ( جواب آقا سید محمد شیشه در برهان قاطع ذکر شد )
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا شیخ محمدطاهر بصری از مسائل زیر :
١ – مراد از رجعت برگشتن ائمه علیهم السلام و اصحابشان باین دنیا است یا اینکه عالم در سیر خودش بآن غایت میرسد و رجعت با ابدان دنیوی است یا مثالی یا اخروی
٢ – مراد از طینت اصلیه که در قبر مستدیرا میماند چیست
٣ – محل نزاع اشاعره و عدلیه در ادراک عقل حسن و قبح اشیاء را در کجاست و معنی ادراک عقل چیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب آقا میرزا محمد اصفهانی
در اثبات شرافت حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله بر حضرت عیسی علیه السلام بدلیل عقل و اثبات خاتمیت آن حضرت بدلیل عقل
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا محمدحسن چترودی
که بعض عقاید خود را در مقام شیعه عرض کرده و سؤال از صحت و سقم آن نموده است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– ناصریه
در جواب ناصرالدوله والی کرمان در معنی فرمایش شیخ جلیل مرحوم : الجسد العنصری لایعود
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– وسیله النجاه
در جواب حاج محمدابراهیم کاشانی و حاج کلبعلی یزدی در اصول دین مشتمل بر چهار مقصد :
مقصد اول – در توحید ، مقصد دوم – در نبوت ، مقصد سوم – در امامت ، مقصد چهارم – در رکن رابع
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– هدایه المسترشد
در جواب هدیه النمله میرزا رضای همدانی که درباره مطالب زیر ایراداتی بر عقاید شیخیه گرفته و جواب فرموده‌اند :
١ – در توحید عبادت و صفات و افعال و معرفت اسماء خداوند و عدل خداوند
٢ – در نبوت و خاتمیت حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و اسم سماوی و ارضی آن حضرت و کیفیت وحی و عصمت آن حضرت و کیفیت معراج و شق القمر
٣ – در امامت و عصمت ائمه علیهم السلام و وجوب ظهور امام زمان علیه السلام
۴ – در معاد و سؤال قبر و عالم برزخ و ثواب اعمال و صراط
۵ – در تکلیف مردم در زمان غیبت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در توحید و آنچه متعلق باین مطلب است از مسائل حکمیه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در عقاید سلسله جلیله شیخیه که در مشهد بخواهش بعض دوستان مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در عقاید شیخیه و رد بعض ایرادات موردین که آنرا بعد از سفر عتبات مرقوم فرموده‌اند و فصول آن به هر دو زبان عربی و فارسی است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب سؤال بعضی ، از مطالب زیر :
١ – معرفت شخص واحد کاملی که واسطه باشد میان امام علیه السلام و رعیت لازم است یا نه
٢ – اگر معرفت چنین شخصی لازم است راه شناختن او چیست بنص سابقین است یا بچیز دیگر
٣ – معرفت شخص نقیب و نجیب در این زمان بر مردم عوام لازم است یا نه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله بهبهانیه
در جواب یکی از اهل بهبهان در اعتقادات شیخیه درباره اصولیین
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب بعض اهل نائین در اثبات وحدت ناطق
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب ایراداتی در مسأله وحدت ناطق
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب بعض اخوان اهل بصره در کیفیت اطلاع کبار شیعه بر اعمال مردم در
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب یکی از دوستان از اهل همدان
در خصوص مسائل زیر که نسبت بایشان داده بودند و جواب خواسته :
١ – نسبت میدهند که شما شخص کامل را در هر زمان یکی میدانید
٢ – میگویند فرموده‌اید غیر از نقیب باقی مردم عودشان عود ممازجه است
٣ – میگویند فرموده‌اید ضروریات حجت نیست و نباید بآنها اعتنا کرد
۴ – میگویند فرموده‌اید عالم کامل خدمت نقیب میرسد و رشته متصل است
۵ – میگویند شخصی خدمت سرکار عرض کرده شیطان در این زمان عالم شده و خلاف ضرورت مشایخ را نمیکند و میخواهد ما را گمراه کند و سرکار تصدیق فرموده‌اید
۶ – میگویند فرموده‌اید عوام عقلشان قاصر است که حق و باطل را بفهمند باید رجوع بعلما کنند
٧ – میگویند فرموده‌اید : احسن ظنک و لو بحجر ، معنی این را بفرمائید.
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب ایرادات بعض اهل تبریز بر عبارتی از مصباح السالکین که فرموده‌اند پیغمبر صلی الله علیه و آله باجماع همه خلق حکیم بوده‌اند الخ
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب بعض اجلاء از معنی فرمایش حضرت صادق علیه السلام در غیبت که در حدیث فرموده‌اند که بنا بود این امر در سنه هفتاد باشد ، الخ
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در رد موردی که بمرحوم آقای اول اعلی الله مقامه و خود ایشان ایراد کرده و مراسله خدمت ایشان نوشته که چرا اسم خودشان را اثیم میخوانند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب سائلی از مسائل زیر :
١ – اصطلاحات علوم رسمیه کلا بتعلیم و تعلم است و تفهیم و تفهم ، شیخ مرحوم پیش که درس خوانده بود
٢ – عبارت ملا صدرا در عرشیه بحت حق است و شیخ مرحوم اعلی الله مقامه تحت و تخت و بخت خوانده‌اند و بحت که مراد و مقصود بوده نخوانده‌اند
٣ – آخوند در عرشیه میگوید ظهور و بروز و هستی جنس در فصل است و شیخ در شرح رد میفرمایند که جنس در غیر فصل هم پیدا میشود
۴ – این ایرادات صحیح است یا باطل در صورت صدق با کلام محکم ایشان که در شرح فوائد میفرمایند لایتطرق علی کلماتی الخطاء تا آخر
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
فصل سوم – در ذکر کتب و وصایائی که در سیر و سلوک مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا محمدصادق گوکی در مسئله توجه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) تسلیت‌نامه
که احتمالا آن را در جواب آقا محمد کاشانی مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) تعلیقه – به مرحوم حاج ابوالقاسم نراقی
که باحتمال زیاد از مرحوم آقای حاج محمد خان (اع) است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– مصباح السالکین
که در سلوک مرقوم فرموده‌اند مشتمل بر مقدمه و سه مطلب و خاتمه :
مقدمه – در ذکر پاره از مسائل کلیه
مطلب اول – در شریعت بقدری که لازم و متحتم است عمل کردن بآن و مراقبت آن
مطلب دوم – در طریقت و آداب سلوک نفسانی
مطلب سوم – در حقیقت بطور اشاره و ایماء بقدری که لازم است برای سالک عمل بآن
خاتمه – در ذکر نتایج عمل و ذکر حالت بعض سالکین و وصولشان
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– مواعظ در شرح آیه‌الکرسی ( مقدار موجود ) مشتمل بر ٨٧ مجلس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– مواعظ در شرح آیه : یا ایها الذین آمنوا ارکعوا و اسجدوا ، الآیه مشتمل بر ٨۶۴ مجلس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– مواعظ در شرح آیه : و جعلنا بینهم و بین القری التی ، الآیه مشتمل بر ٣٢٩ مجلس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-مواعظ در شرح آیه : و لقد صدق علیهم ابلیس ظنه فاتبعوه ، الآیه مشتمل بر ٢٨٨ مجلس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– مواعظ در شرح آیه : قل ادعوا الذین زعمتم من دون الله ، الآیه مشتمل بر ١۴١ مجلس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– مواعظ در شرح آیه : و لاتنفع الشفاعه عنده الا لمن اذن له ، الخ مشتمل بر ١٨۴ مجلس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) مواعظ و دروس در شرح دعای افتتاح و دعای دیگر ماه رمضان مشتمل بر ١٣٢ موعظه و درس :
الف – شرح دعای افتتاح شامل ٢٩ موعظه در ماه رمضان سال ١٣٢١ و ٢٣ درس در ذیقعده و ذیحجه همان سال و ١٠ موعظه در ماه صفر ١٣٢٢ و ۴٢ درس از ربیع الاول تا جمادی الاولی همان سال
ب – شرح دعای کوچک دیگر شامل ٢٨ درس در جمادی الثانیه و رجب
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) مواعظ در شرح سوره حمد مشتمل بر ١٢ مجلس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) مواعظی که در بیان عقاید خود فرموده‌اند مشتمل بر ۶ مجلس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) مواعظ در شرح آیه : و ماخلقت الجن و الانس الا لیعبدون ، الخ مشتمل بر ٨ مجلس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-موعظه عقاید
در بیان عقاید مشایخ عظام اعلی الله مقامهم و خود ایشان و سلسله جلیله شیخیه از توحید خداوند در ذات و صفات و افعال و عبادت و عدل خداوند و اقرار بنبوت عامه و خاصه و امامت ائمه اثنی‌عشر صلوات الله علیهم و معاد جسمانی و ولایت اولیاء آل‌محمد علیهم السلام و برائت از اعداء ایشان و لزوم معرفت روات حدیث ائمه اطهار (ع) و رجوع بایشان در زمان غیبت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فایده در آداب تعلم
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– وصیت شیخ ابوالقاسم بن حاج محمد باقر
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-(ملحق) وصیت آقا علی‌اصغر تبریزی
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– وصیت شیخ علی‌اکبر ملایری
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– وصیت آقا محمدباقر خراسانی
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– وصیت حاج سید محمدتقی هندی و بیان بعض آداب سلوک فی الله
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) وصیت آقا سید مهدی ابن مرحوم حاج سید محمدتقی هندی
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– وصیت در بعض آنچه متعلق است بسلوک و امر اخوت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله مختصره در توجه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب یکی از دوستان که استدعای دستور العمل بجهه سلوک الی الله نموده بود
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – بجهه اهالی رفسنجان در کیفیت سلوک و اخوت با اخوان
و مشتمل بر مواعظ و نصایح وافیه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
فصل چهارم – در ذکر کتب تفسیر و شرح آیات و علوم متعلقه بقرآن
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در تفسیر آیه : انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض، الخ
که بخواهش بعض اجلاء مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
رساله – در تفسیر سوره مبارکه عنکبوت که ابتداء مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در تفسیر سوره فجر و کوثر
که بخواهش بعض اخوان کاشان مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در تفسیر سوره مبارکه قدر که ابتداء مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج محمدصادق خان
از مأخذ تفسیری که مرحوم آقای اول اعلی الله مقامه برای آیه شریفه : و ان المساجد لله فلاتدعوا مع الله احدا، فرموده‌اند از کتاب و سنت و دلیل عقل و آن تفسیر این است که فرموده‌اند مساجد سبعه جبهه است و آن امیرالمؤمنین علیه السلام است و کفان حسنین علیهما السلام است و رکبتان امام زمان و حضرت صادق (ع) است و ابهامان حضرت فاطمه و امام موسی کاظم علیهما السلام
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب بعض اجلاء یزد
در رفع وساوس و تأویل آیه : فمن تعجل فی یومین فلا اثم علیه و من تأخر فلا اثم علیه
* * * *
فصل پنجم – در ذکر کتب اخبار و ادعیه
– کتاب المبین
که در آن اخبار و احادیث اهل بیت اطهار علیهم السلام را جمع فرموده‌اند و مشتمل است بر مقدمه و چهار سفر که در دو جلد است :
مقدمه – در ذکر اسامی اصولی که اخبار این کتاب را از آنها روایت فرموده‌اند و بیان صحت آن اصول و ذکر اجازات خودشان و بیان اسم کتاب و ترتیب آن
سفر اول – در الهیات و در آن مقاصدی است : مقصد اول – در ذکر اخبار توحید خداوند در ذات و صفات و افعال و عبادات مقصد دوم – در ذکر اخبار در نبوت عامه و نبوت خاصه مقصد سوم – در ذکر اخبار در امامت و کلیات فضایل ائمه علیهم السلام مقصد چهارم – در ذکر اخبار وارده در رکن رابع و مقامات شیعه و لزوم وجود کاملین و دوستی آنها و اخوت مقصد پنجم – در ذکر اخبار وارده در برائت از اعداء
سفر دوم – در علم مبدء و معاد و در آن مقاصدی است :
مقصد اول – در ذکر اخبار وارده در علم بدء و مشیت و امکان و قدر و ابداع و امر و بدء اکوان و خلق موالید. مقصد دوم – در ذکر اخبار وارده در معاد و مشتمل است بر اخبار اشراط ساعت و غیبت و ظهور و رجعت و احوال موت و قبر و برزخ و حشر و نشر و قیامت و حساب و کتاب و میزان و صراط و شهادت و شفاعت و بهشت و دوزخ و ثواب و عقاب
سفر سوم – در علم طریقت و سلوک و حکم و مواعظ و مشتمل است بر مقاصدی:
مقصد اول – در اخبار وارده در ذکر زبانی و حقیقت ذکر و کیفیت آن و فوائد آن و ذکر آل‌محمد علیهم السلام و بعض اذکار منصوصه و دعاء و قرائت قرآن و ذکر نفسانی. مقصد دوم – در اخبار وارده در فکر و شروط آن و متعلقات آن. مقصد سوم- در ذکر اخبار وارده در علم و فضل آن و فرض آن و نشر آن و تحصیل آن و عمل بآن و آداب علم و تعلم و متعلم و معلم. مقصد چهارم – در ذکر اخبار وارده در حلم و فضل آن و حسن خلق و عقل و یقین و رضا و تسلیم. مقصد پنجم – در اخبار وارده در نباهت و شرافت انسان و بعض صفات حمیده. مقصد ششم – در اخبار وارده در نزاهت و تنزیه ظاهر و باطن و زهد و ریاضت نفس. مقصد هفتم – در ذکر اخبار وارده در حکمت و صفت آن و بعض مواعظ خداوند و انبیاء و بزرگان
سفر چهارم – در ذکر اخبار وارده در اصول فقه و در آن قواعدی است :
قاعده اول – در ذکر اخبار وارده در مباحث الفاظ و معرفت وضع و واضع و معنی مجاز و اشتراک و دلالات لفظیه و مفاهیم و بعض مسائل لفظیه و لغویه و بعض مبادی عملیه از اوامر و نواهی و عموم و خصوص و غیر آنها
قاعده دوم – در ذکر اخبار وارده در ادله احکام از کتاب و سنت و سایر ادله
قاعده سوم – در ذکر اخبار وارده در ابطال سایر ادله که بعضی بآنها عمل میکنند
قاعده چهارم – در ذکر اخبار وارده در احکام روایت و درایت و طریق تفقه
قاعده پنجم – در ذکر اخبار وارده در اجتهاد و تقلید
قاعده ششم – در ذکر اخبار وارده در تسدید
قاعده هفتم – در ذکر اخبار وارده در اصولی که برای ما وضع فرموده‌اند
قاعده هشتم – در ذکر اخبار وارده در تقیه و وجوه آن و وجوب آن
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– منتخب
که در آن بعض ادعیه را برای مداومت خود و اخوان مؤمنین انتخاب فرموده‌اند مشتمل است بر هفت باب :
باب اول – در ادعیه متعلق بمقدمات نماز از تخلیه و وضوء
باب دوم – در ذکر تعقیبات نمازهای یومیه و ادعیه‌ای که هر صبح و شام خوانده میشود و تعقیبات نوافل
باب سوم – در دعاهائی که هر روز و هر شب خوانده میشود
باب چهارم – در دعاهائی که در قنوتها و سجده‌ها خوانده میشود
باب پنجم – در دعاهائی که وارد شده از برای هر حاجتی
باب ششم – در مناجاتها و ادعیه توسل
باب هفتم – در ذکر چیزهائی که موجب تسریع اجابت دعا است
مخفی نباشد که این کتاب را بعربی مرقوم فرموده‌اند و یکی از اخوان آنرا بفارسی ترجمه کرده و ترجمه فارسی آن مکرر بطبع رسیده است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
فصل ششم – در ذکر کتبی که در اصول فقه مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در اصول فقه که اغلب آن در مباحث الفاظ است
و بطوری که در اول آن مرقوم فرموده‌اند ملخص رساله حجه القاطعه مرحوم آقای اول اعلی الله مقامه در اصول است ولی ناتمام است و ظاهر است که قبل از سنه ١٢٨٨ مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در تقلید میت بطور استدلال
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– حجه الساطعه : در ادله اربعه اصول
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) دروس در اصول
الف – دروس در شرح کتاب مبارک شرح نتایج که نسخه‌ای از آنها در دست نیست لکن در کتاب زینه المجالس تألیف مرحوم آقای عبدالعلی خان آقازاده نوشته شده که در حدود ماه ذیقعده سال ١٣٠٠ این دروس ایراد میشده است
ب – از ١۶ صفر تا ٢٢ ربیع‌الاول ١٣٠٧ که جمعا ٢٣ درس و در ٩٠٢۶ بیت میشود و از خارج درس فرموده‌اند
ج – از ١۴ ذیحجه ١٣١٧ تا ٢۴ ربیع‌الاول ١٣١٨ که جمعا ٢٣ درس و ٧٣٢٨ بیت میشود که از خارج درس فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-( رساله – در رد عمل بمظنه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در تعیین واضع الفاظ بر معانی
بادله ثلثه حکمت، موعظه حسنه ، مجادله
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در علم و شک و ظن
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در علوم ثلثه شرعی و عادی و عقلی
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– ترجمه مناسک حج
که سابقا بعربی مرقوم فرموده بودند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– ترجمه مکاسب جامع
که مرحوم آقای اول اعلی الله مقامه مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– ترجمه وجیزه
که سابقا بعربی مرقوم فرموده بودند در احکام عملیه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در خمس که بطور استدلال مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) دروس در فقه
الف – از ٩ شوال ١٣٠١ تا ٨ ذیحجه ١٣٠١ که جمعا ٢٨ درس میشود در شرح کتاب حج شرح لمعه
ب – از رجب ١٣١٢ تا جمادی الثانیه ١٣١٣ که در فقه درس فرموده‌اند اما نسخه آن در دست نیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– دوانیه : در جواب ملا محمدعلی دوانی از وجوب صلوه جمعه در غیبت امام علیه السلام یا عدم وجوب و از جواز تقلید میت سؤال کرده
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– کتاب شرکت
که بطور استدلال مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– کتاب شفعه
که بطور استدلال مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– کتاب صوم
که بطور استدلال بعض مسائل صوم را بیان فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا شیخ عالی دوانی از مسائل زیر :
١ و ٢ و ٣ – سؤال از بیان اقوال فقها و دلیل بر فتوای خودشان در چند مسئله از کتاب وجیزه
۴ – فتوای بدون علم و یقین و خالی از کتاب و سنت جایز است یا نه
۵ – عمل سرکار در امر اصول و فروع جاری فرمودن بر چه نحو است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج عباس بوشهری از مسائل زیر :
١ – تثلیث خمس واجب است یا خیر و هر گاه سه فرقه در بلاد نباشند چه باید کرد
٢ – در این مدت که خمس میدادم نمیدانستم که تثلیث واجب است الحال تکلیف حقیر چیست
٣ – اخراج سهم امام را عزیمه میدانند یا خیر و چه معنی دارد قول معصوم علیه السلام : و اما الذی لهم فقد اباحوا لشیعتهم و لهم المن
۴ – در این مدت متمکن از حساب نشدم و منفعت کرده‌ام و ضرر هم دیده‌ام و علی الحساب هم قدری معین خمس داده‌ام بسادات بدون توزیع ، الحال تکلیف حقیر چیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله دیگر – در جواب حاج عباس بوشهری
در اینکه سهم امام علیه السلام در زمان غیبت آیا حلال میشود از برای شیعه یا نه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– کتاب عده
در ایام عده زن که بطور استدلال مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فائده در آنچه که بآن هلال ثابت میشود
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فقه الزکوه
که بطور استدلال در احکام زکوه مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– کتاب لقطه
که بطور استدلال مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج سید محمدباقر هندی از مسائل زیر :
١ و ٢ و ٣ و ۴ و ۵ – از بعض احکام لواط در نشر حرمت ۶ – از سر حقیقی در تحریم اخت و ام و بنت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
( جواب محمدعلی دوانی در دوانیه گذشت )
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب سائلی در مصالحه حق الرجوع
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– مناسک حج
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در منجزات مریض که بطور استدلال مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– وجیزه الاحکام
در مسائل عملیه در طهارت و صلوه و صوم و اعتکاف و خمس و زکوه و احکام مرضی و موتی در ٣٢٠٧ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب یکی از اخوان در سهم امام علیه السلام
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب یکی از اهل همدان از مسائل زیر :
١ – در حدیث است : انا قد احللنا شیعتنا من خمسنا ، مراد کل سهام است یا سهم امام علیه السلام
٢ – اگر خمس واجب نباشد مستحب هست یا نه
٣ – قبول هدایای حکام و سلاطین جایز است یا نه
۴ – کسی که با اشخاصی که مال مختلط بحرام دارند مثل گمرکچی معامله کند چگونه از حرام مستخلص شود
۵- فاقد آب اگر مسح احلیل با خاک نماید و تیمم کند و نماز کند و بعد آب ببیند نماز را اعاده میکند یا نه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب بعض اهل بوشهر
در شرح و جواب چند مسئله از مسائل کتاب وجیزه الاحکام و مسائل دیگر که مورد خودش اختراع کرده و نسبت بایشان داده است ، شش مسئله را خودشان جواب فرمودند و بقیه را امر فرمودند آقا علی‌اکبر تبریزی جواب بنویسد در ٣٢٨ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فصل هشتم – در ذکر کتبی که در فلسفه و ریاضیات و طب و بعض حکم طبیعی مرقوم فرموده‌اند.
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– انموذج الحساب
که بزبان فارسی در علم حساب و کشف مجهول مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاجی خان گیلانی از مسائل زیر :
١ – برهان هندسی بر اینکه زوایای مثلث همواره دو قائمه است چه دارید و جواب از مغالطه که بعضی در این باب کرده‌اند چیست
٢ – برهان هندسی بر امکان احداث هفت‌ضلعی در دایره چیست
٣ – برهان هندسی بر تثلیث زاویه چه دارید
۴ – حکمای فرنگ کره نار را منکرند دلیل بر اثباتش از طبیعیات چه دارید
۵ – اورانوس و نبطون در کدام فلکند
۶ – کواکب صغار سیاره بین مدار مریخ و مشتری در کدام فلکند
٧ – عدد مفروضی را به نسبت ذات وسط و طرفین چگونه تقسیم میکنند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا علی طالقانی از بعض مسائل فلسفه در عمل شعر
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله فلاحت
که بخواهش بعضی از دوستان بزبان فارسی مرقوم فرموده‌اند و مشتمل است بر مقدمه و ابوابی :
مقدمه – در تحریص و ترغیب بزراعت
باب اول – در بعض مسائل که ذکر آنها لازم است
باب دوم – در شروط قبل از زراعت کردن است
باب سوم – در آداب زراعت کردن است
باب چهارم – در آبیاری کردن است
باب پنجم – در کود
باب ششم – در زراعت شتوی و صیفی
باب هفتم – در حصادی
باب هشتم – در آداب انبار ساختن و انبار کردن اجناس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-(ملحق) رساله در قوس الرحمن در جواب آخوند ملا محمدصادق گوکی
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-(ملحق) رساله در پیشگیری و معالجه وبا
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
فصل نهم – در ذکر کتبی که در علوم غریبه مرقوم فرموده‌اند.
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در اختلاج اعضاء
و حکمت کلیه اختلاج و تأثیری که بواسطه اختلاج هر عضوی پیدا میشود و وجه مناسبت آن در جواب یکی از اهل همدان مرقوم فرموده‌اند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – جواب آقا سید حسین جندقی
در شرح عبارتی از سید مرحوم اعلی الله مقامه در علم تکسیر حروف
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در علم خیوط که باصطلاح ماسه میگویند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در علم قیافه
که در جواب یکی از اخوان مرقوم فرموده‌اند مشتمل است بر مقدمه و چهار باب :
مقدمه – در بیان اینکه ظاهر عنوان باطن است
باب اول – در کیفیت خلقت از ابتداء تا انتها بقدری که در این علم بآن احتیاج است
باب دوم – در بعض حکم و اسراری که لابد از ذکر آنهاست
باب سوم – در بعض شروط و حکمتها در حکم بقیافه
باب چهارم – در بیان بعض احکام قیافه که ذکر آن ضرری ندارد
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج عبدالحمید شیشه از یکی از مسائل متعلقه بعلم ماسه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب بعض اهل همدان از مسائل زیر :
١ – استخراج اسم در علم رمل چگونه است
٢ – کیفیت تعیین طول و عرض و عمق دفین در علم رمل چگونه است
٣ – مراد از رمل باطن چیست
۴ – قاعده تعمیر مربع ذی الاربعه باسم باسط و جاعل و وهاب بقاعده ذی الکتابه چگونه است در ١۵٣ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– فصل دهم – در ذکر کتبی که در جواب سؤالات متفرقه مرقوم فرموده‌اند.
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب آقا سید ابرهیم همدانی از مسائل زیر :
١ – مرحوم آقا اعلی الله مقامه در مقدمه جامع درباره سید مرحوم (اع) میفرمایند : ماکان یجوز ان یجعل الواسطه بین حیین میتا و لایجوز تقلید المیت ابتداء و بقاء علی تقلیده الاول ، و در آخر مقدمه میفرمایند : و ان یجعل کتابی هذا صدقه جاریه مدی الدهر و منتهی الایام ، وجه جمع بین این دو فقره را بیان فرمائید
٢ – معنی فرمایش پیغمبر صلی الله علیه و آله چیست : اذا وقع الولد فی جوف امه صار وجهه قبل ظهر امه ان کان ذکرا و ان کان انثی صار وجهه قبل بطن امه
٣ – از شرح حدیث جابر که بعد از آنکه پیغمبر (ص) بیان کیفیت خلق ولد را فرمودند عرض میکند : هذه حالنا فکیف حالک و حال الاوصیاء ، الخ
۴ – سؤال از معنی اینکه فرموده‌اند قل هو الله احد ثلث قرآن است و اگر کسی آن را سه مرتبه بخواند مثل این است که همه قرآن را خوانده
۵ – استفسار از باطن بروج اثنی‌عشر و اینکه آیا جمیع اسماء معروفه آنها مأثور از صادقین (ع) است یا نه و وجه مناسبت بین ظاهر با باطن آنها
۶ – از تفسیر آیه کریمه : اولم‌یر الذین کفروا ان السموات و الارض کانتا رتقا ففتقناهما ، برمیآید که قبل از هبوط آدم علی نبینا و آله و علیه السلام چیزی از نباتات و حیوانات نبوده است رتق بودن آسمان و زمین از جهت نقص آن دو بوده یا چیزی دیگر
٧ – در این آسمان و زمین آیا وقتی بوده است که چیزی مذکور نباشد
٨ – مراتب شئ که از آنها به سته ایام تعبیر میآورند زمانی هستند یا نه
٩ – استفسار از ابوین عالم کبیر در نشأتین
١٠ – استفسار از طول عمر دنیا که اول آن کی بوده و آخر آن کی خواهد بود و آیا اندازه‌گیری آن با لیل و نهار است یا بطور دیگر
١١ – استفسار از احوال برزخ
١٢ – کواکبی که پیش از این نبوده‌اند ممکن است بعد از این متکون شوند
١٣ – حکمت طبیعی این چیست که عقربه مقناطیس هر طرف آن مایل بجهتی میشود
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا اسحق خان (ملحق) این رساله بنام اسحقیه نیز معروف است .
از مسائل زیر :
١ – سؤال از سرایت وجود و فرق مذهب شیخ مرحوم اعلی الله مقامه و ملا صدرا
٢ – اگر در این امور نزاع لفظی باشد که از شأن اهل حکمت نیست
٣ – اگر مدرکی از سنخ خداوند در خلق هست که همان مبدء خلق است و همین اطلاق وجود است و اگر نیست چه اثبات میشود و چه شایسته پرستش است
۴ – معنی : انا لم‌اعبد ربا لم‌اره ، چیست
۵ – اگر کسی بگوید ، خود اوست لیلی و مجنون و وامق و عذرا ، معنی این است که او اوست و جز او نیست منتهی تعبیر بدی آورده
۶ – در عرصه شرع فخر از برای فعلیات است و خداوند دارای جمیع کمالات است بالفعل پس هر کس بالفعل احکی و اجمع باشد او را باید پسندید و اسوه قرار داد
٧ – بدلیل عقل اثبات نبوت عامه میشود ولی اثبات نبوت خاصه چگونه خواهد بود
٨ – زید که در این دنیا متشرع شده و بقول شارع عمل کرده در آن دنیا چگونه جزا مییابد
٩ – معنی قیامت صغری و کبری چیست
١٠ – پس از مرگ ، بدن اصلی زید که صورت زید است و زید بآن قائم است و آن بزید قائم چیست
١١ – اگر خللی در اخلاط بدن زید پیدا شود زید واجد هیچ چیز از آنچه درک کرده بود و درک میکرد نیست پس چگونه است وقتی که بنیان این بدن از هم بپاشد
١٢ – چرا بفساد بدن نباتیت و حیوانیت برطرف میشود و انسانیت باقی میماند
١٣ – تالی مشایخ را بچه باید شناخت بعلم یا تقوی یا چیز دیگر
١۴ – اگر جمعی مدعی این مقام باشند بین آنها بچه نحو باید تمیز داد و اگر همه در یک عرصه باشند ناطق باید یکی باشد یا همه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب سؤالات مبهمه سید باقر :
١ – کدام ثلثه است که بدون سبعه ده تا است
٢ – یا من عبده العاصی بعصیانه و ذکره الناسی بنسیانه ، اگر حدیث است معنی آن را بفرمائید
٣ – دکه القضاء مکان چیست و بیت طشت کیست
۴ – اسم بلبلی که در صدره (کذا) المنتهی دائما مشغول ترنم است چیست و ذکرش چیست
۵ – سبب ثقیل از برای آن چند حرکت است سبب خفیف چند حرکت دارد
۶ – طمثاثیله اسم کدام سلطان است
٧ – تثلیث بچه طریق تربیع است
٨ – سفر از حق الی الخلق که کلیات آن هزارهزار است چگونه بایست طی شود بعض منازل آن را بفرمائید طوری باشد که باقی را خود بفهمیم
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا جلیل پسر ملاباشی از مسائل زیر :
١ – سر وجوب غسل میت و غسل مس میت چیست
٢ – معنی خلق خداوند اشیاء را بر حسب قابلیات چیست و قابلیات از کجا آمده‌اند
٣ – حقیقت طی الارض را بیان فرمائید
۴ – پیغمبر (ص) که مبعوث بر جمیع خلق است زبانش مخصوص عربی است پس معنی : ماارسلنا من رسول الا بلسان قومه ، چیست
۵ – در حدیث است : ان علم النجوم لایعلمه الا نحن و اهل بیت فی الهند ، مراد از اهل بیت در هند چیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-جنگ – مشتمل بر مطالب متنوعه مختلفه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا حسن اصفهانی از مطالب زیر :
١ – میگویند شما ادعای تالی بودن مشایخ را دارید اگر راست است چرا اظهار نمیفرمائید و همه را آسوده نمیفرمائید
٢ – سؤال از حقیقت سفینه در قصه خضر و موسی علیهما السلام
٣ – سؤال از حقیقت غلام که میفرماید : کان ابواه مؤمنین
۴ – سؤال از حقیقت جدار در قصه خضر علیه السلام
۵ – سؤال از حقیقت ذوالقرنین و حقیقت سیر او و معنی مطلع و مغرب شمس و عین حمئه
۶ – سؤال از حقیقت یأجوج و مأجوج
٧ – سؤال از معنی حدیث رأس‌الجالوت که خدمت امام علیه السلام عرض میکند : اخبرنی ما الکفر و ما الایمان ، الخ
٨ – سؤال از حقیقت کبد ثور و حوت که اول طعام اهل جنت است
٩ – سؤال از حقیقت کافور و زنجبیل که اهل جنت بعد از طعام می‌نوشند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب سائلی از اصفهان ( ظاهرا میرزا حسن اصفهانی بوده )
از مسائل زیر که از رسائل ایشان بر او مشکل شده بوده :
١ – آنچه در مقناطیس فرموده‌اید اهل مقناطیس که در این بلده هستند بالاتفاق برخلاف میگویند
٢ – فرموده‌اید نسبت دفع بافلاک خطا است آقای مرحوم اعلی الله مقامه نسبت داده‌اند
٣ – در سوانح فرموده‌اید واهمه درک نسب میکند مرحوم آقا فرموده‌اند متفکره درک نسب میکند
۴ – فرموده‌اید عقل کلی مدرک جزئیات است و عقل جزئی مدرک کلیات و حال آنکه مشایخ فرموده‌اند عقل بذاته درک کلیات و معانی میکند و عقل کلی بواسطه احاطه بچشم هر چیز درک آن چیز میکند
۵ – لفظ ایناث و اذکار در جائی استعمال فرموده‌اید معنی آن چیست
۶ – فرموده‌اید تولد کوکب تازه در ملک ممکن است طبیعیین و منجمین برخلاف میگویند
٧ – در جائی فرموده‌اید : حتمت علی نفسی ان لاارد سائلا ، این عبارت با : سلونی قبل ان تفقدونی ، چه فرق دارد
٨ – در بعض رسائل بعد از اظهار سائل سرکار فرموده‌اید : اللهم اجعلنی فوق ما یظنون ، ظن آنها کمال است و فوق آن امامت و نبوت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج سید حسین یزدی از مسائل زیر :
١ – در حدیث فرموده‌اند : فان فینا اهل البیت فی کل خلف عدولا ینفون عنه تحریف الغالین و انتحال المبطلین و تأویل الجاهلین ، معنی تحریف و غلو و انتحال و مبطل و تأویل و جاهل چیست
٢ – در حدیث عرض میکند : و کم تکون الحیره و الغیبه ، فرمودند : سته ایام او سته اشهر او سته سنین ، مراد از اینها چیست
٣ – در حدیث خدمت حضرت باقر علیه السلام عرض میکند شما قائم آل‌محمد (ص) هستید میفرمایند : کیف اکون انا و قد بلغت خمسا و اربعین ، الخ معنی این چیست
۴ – معنی این حدیث چیست : انا صبر و شیعتنا اصبر
۵ – سؤال از معنی حدیث مروی در عیون در کیفیت عقد بیعت و فسخ بیعت که چگونه میشود از اعلای خنصر تا اعلای ابهام عقد باشد و از اعلای ابهام تا اعلای خنصر فسخ باشد
۶ – آل مشتق از اول است یا اهل
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
( رساله جواب آقا سید حسین در شرح چهل حدیث در در ثمین ذکر میشود )
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا سید حسین کربلائی از مسائل زیر :
١ – سؤال از معراج و کیفیت آن و علت آن و اینکه نماز ظهر را چگونه در عرش فرمودند و در حینی که معراج فرموده بودند اگر کسی در منزل ایشان میرفت ایشان را میدید یا نه
٢ – اناسی در عالم نفس بچه قسم بودند و بچه لغت با یکدیگر صحبت میکردند
٣ – اناسی در بهشت باسم و صفت از هم ممتازند مثل این دنیا یا نه
۴ – در وقت گفتن ایاک نعبد خطاب نمازگزار بکیست
۵ – لباس مؤمن در برزخ و رجعت چگونه است
۶ – این حدیث را که در ارشاد روایت فرموده‌اند در اطاعت بنده تا اینکه میفرماید پای پویای او میشوم گویا شیخ مرحوم رد کرده‌اند و فرموده‌اند از طرق عامه است
٧ – اینکه در ارشاد فرموده‌اند هر چه در وجود مقدم است در ظهور مؤخر است لازم میآید رکن رابع که مؤخر است مقدم بر همه ارکان باشد جواب از این چیست
٨ – امت بعد از پیغمبر (ص) چند فرقه شده‌اند ناجی کدام است و عقاید آنها چه و علامت هالکین چیست و با آنها چگونه باید رفتار کرد
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– خلیه
در جواب یکی از اهالی رشت که از شرح حدیث : لایفتقر اهل بیت عندهم الخل، سؤال کرده مخصوصا در عالم فلسفه در۴٠٠ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا محمدحسن خان خبیرالملک از مسائل زیر :
١ – کافر کیست و معنی کفر چیست
٢ – ما میگوئیم : کل مولود یولد علی الفطره ، پدر و مادر را در موالید تأثیری قبل از تربیت نیست و حال آنکه فن و تجربه خلاف این را نشان میدهد
٣ – وجه اعتراض حکما و متکلمین مخصوصا شیخیه بر مثل افلاطونیه چیست
۴ – تسلسل را که حکما محال دانسته‌اند در بیضه و مرغ چه میگویند و سر این سلسله بکجا میکشد
۵ – حکما میگویند هیولی جوهر و قوه است قوه از اعراض است و با جوهر بودن منافات دارد
۶ – صورت جسمیه که میگویند جوهر است و از آن طرف نفس اتصال است چه معنی دارد
٧ – چرا مقولات را ده شمرده‌اند
٨ – زمان اگر مبدء زمانی دارد خلاف فرض است و اگر ندارد چطور اسم حادث و مخلوق بر آن نهاده‌اند
٩ – در کتب شیخیه مینویسند باید ذات باری را از هر چیزی منزه دانست حتی از وصف تنزیه و تقدیس و این مثل قول زنادقه اروپا است که میگویند ذات باری باید مجهول مطلق یعنی معدوم مطلق باشد
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حکیم دانیال همدانی از مسائل زیر :
١ – از معنی : لا رطب و لا یابس الا فی کتاب مبین
٢ – در جمیع کتب ثبت است که عزیر پسر یوذی کاهن است و کسی معتقد نیست او پسر خداست چطور خداوند فرموده : قالت الیهود عزیر ابن الله
٣ – خداوند میفرماید : تنزل الملئکه و الروح فیها باذن ربهم من کل امر ، پس همیشه باید حجتی از خداوند قائم باشد که همه امور بر او نازل شود و الا شب قدر بی‌ثمر میشود ۴٩۶ بیت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) درر
مجموعه‌ای بطریقه کشکول مشتمل بر مطالب و اشعار ٣٠٠ بیت تقریبا
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-در ثمین
در شرح چهل حدیث که مرحوم آقا سید حسین یزدی سؤال نموده
١ – از معنی حدیث حضرت موسی بن جعفر علیه السلام : یقول ان الله عز و جل خلق بیتا من نور و جعل قوامه اربعه ارکان ، الخ
٢ – از معنی عمودی که در حدیث میفرمایند بین خداوند و امام علیه السلام است
٣ – از معنی باب و معنی نور که در حدیث میفرمایند بین علی علیه السلام و بین نور خداوند بابی است که بخداوند نظر مینماید و خداوند باو نظر میفرماید
۴ – از معنی حدیث وارد در تفسیر عالم الغیب و الشهاده فقال الغیب ما لم‌یکن و الشهاده ما قد کانت
۵ – از شرح مشکلات حدیث شریف که شخصی خدمت حضرت پیغمبر (ص) عرض میکند : ینفعنی حب علی فی معادی ؟ و پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود : لااعلم اسئل جبرئیل ، تا آخر حدیث شریف
۶ – از جمع بین اخبار میثاق و فرمایش حضرت صادق (ع) : ان الله تعالی ینقل العبد من الشقا الی السعاده و لاینقله من السعاده الی الشقا
٧ – از شرح حدیث شریف که پیغمبر (ص) فرمودند : اسماء اهل بهشت در دست راست من است و اسماء اهل جهنم در دست چپ من
٨ – از معنی حدیث شریف : رأی المؤمن و رؤیاه فی آخر الزمان علی سبعین جزءا من اجزاء النبوه ، و وجه اختصاص این امر بآخرالزمان چیست
٩ – از معنی نظر بچشم هیبت و رشح و نفس در حدیث خلقت عالم
١٠ – استفسار از معنی فرمایش حضرت صادق علیه السلام و بیان آن حضرت کیفیت دخول اعداء آل‌محمد (ع) را در آتش و مخلوط شدن شیعیان ایشان با ایشان
١١ – سؤال از وجه جمع بین اخبار وارده در خلود اهل نار و فرمایش حضرت باقر (ع) بجابر : لاتستعن بعدونا فی حاجه و لاتستعطه و لاتسأله شربه ماء انه لیمر به المؤمن فی النار فیقول یا مؤمن الست فعلت بک کذا و کذا فیستحیی منه فیستنقذه من النار، الخ
١٢ – سؤال از معنی حشر سقط و مناسبت لفظ محبنطئا که در حدیث در صفت سقط میفرمایند
١٣ – از معنی حدیث شریف : سئل رسول الله صلی الله علیه و آله عن اسم الله الاعظم فقال کل اسم من اسماء الله اعظم ففرغ قلبک عن کل ما سواه و ادعه بأی اسم شئت، الخ
١۴ – سؤال از معنی حدیث وارد در علامات محبین
١۵ – از معنی فرمایش حضرت باقر (ع) : کان علی علیه السلام یعمل بکتاب الله و سنه رسوله فاذا ورد علیه شئ و الحادث لیس فی الکتاب و لا فی السنه الهمه الله الحق منه الهاما و ذلک والله من المعضلات ، و معنی حدیث ابوجعفر علیه السلام : ان علیا اذا ورد علیه امر مانزل به کتاب و لا سنه رجم فاصاب قال علیه السلام و هی من المعضلات ، و معنی حدیث ابی‌عبدالله علیه السلام : علم القرآن و الحلال و الحرام یسیر فی جنب العلم الذی یحدث فی اللیل و النهار
١۶ – سؤال از معنی قطب بودن ولایت آل‌محمد (ع) از برای قرآن و جمیع کتب که در حدیث شریف میفرمایند
١٧ – سؤال از معنی حدیث : الجهل صوره رکبت فی الدنیا اقبالها ظلمه و ادبارها نور
١٨ – سؤال از معنی فرمایش حضرت صادق علیه السلام : الحزن من شعار العارفین لکثره مواردات الغیب علی سرائرهم ، الخ
١٩ – استفسار از سر اسماء مذکوره در حدیث و وجه مناسبت و اختصاص آنها و آن این است : ان اسم النبی صلی الله علیه و آله فی سماء الدنیا المجتبی و فی الثانیه المرتضی ، الخ
٢٠ – وجه جمع بین اینکه هر چیزی در کتاب ثابت است و فرمایش پیغمبر (ص) که: عشره اسماء خمسه منها فی القرآن و خمسه لیس فی القرآن، الخ چیست
٢١ – از شرح فرمایش پیغمبر (ص) : ان الله یکره البخیل فی حیوته و الکریم فی مماته
٢٢ – از معنی حدیث : بین المرء و الحکمه نعمه العالم و الجاهل شقی بینهما
٢٣ – از شرح حدیث : من عرف الفصل من الوصل و الحرکه من السکون فقد بلغ مبلغ القرار فی التوحید
٢۴ – از معنی حدیث : ان المیت یعذب فی قبره ببکاء الحی علیه
٢۵ – از معنی حدیث : کان کل شئ ماءا و کان عرشه علی الماء فامر الله عز ذکره الماء فاضطرم نارا، الخ
٢۶ – از معنی تخفیف و تشدید که در حدیث فرموده‌اند قبل از چهل سال بنده در فسحه است و بعد از آن خداوند بملئکه میفرماید : قد عمرت عبدی عمرا فغلظا و شددا و تحفظا و اکتبا علیه قلیل عمله و کثیره و صغیره و کبیره ، و وجه این اختصاص چیست
٢٧ – سؤال از معنی اصبعین در حدیث : ان قلوب بنی آدم کلها بین اصبعین من اصابع الرحمن یصرفها کیف یشاء
٢٨ – استفسار از معنی حدیث : ان الله تعالی لم‌یجعل للمؤمن اجلا فی الموت یبقیه ما احب البقاء ، الخ و ظاهر این حدیث با اخبار آجال منافی است
٢٩ – سؤال از وجه جمع بین : کل شئ احصیناه فی کتاب ، و اینکه فرموده‌اند که هر عملی ثوابش در قرآن است جز نماز شب که ثواب آن بیان نشده است از جهت بزرگی آن
٣٠ – در حدیث است قرآنی در دریا افتاد و جز آیه : الا الی الله تصیر الامور ، همه‌اش از بین رفت وجه اختصاص این آیه بعدم محو چیست
٣١ – سؤال از معنی اتساع احادیث که در حدیث است : ذاک سلمان المحمدی ان سلمان منا اهل البیت کان یقول للناس هربتم من القرآن الی الاحادیث ، تا اینکه میفرماید : و هربتم الی الاحادیث التی اتسعت علیکم
٣٢ – در حدیث از پنج نفس مقدس به شمس و قمر و زهره و فرقدان تعبیر آورده‌اند وجه اختصاص این اسماء چیست
٣٣ – سؤال از معنی حدیثی که فرموده‌اند درختی است که اسم هر بنده روی برگی از آن است و وقتی که اجلش برسد آن برگ در دامن ملک الموت میافتد و جانش را میگیرد
٣۴ – در حدیث شریف است : الائمه من آل‌محمد علیهم السلام اولیاؤه المقربون و امره بین الکاف و النون ، مراد از امر بین کاف و نون چیست
٣۵ – در حدیث است که برای خداوند چهارهزار اسم است و در حدیث دیگر فرموده‌اند نود و نه اسم است وجه جمع بین آنها چیست
٣۶ – سؤال از معنی و علت اینکه در حدیث میفرمایند : ان الله عز و جل یقسم من خلقه بما شاء و لیس لخلقه ان یقسموا الا به عز و جل
٣٧ – اینکه بمقداد فرمودند : لو عرض صبرک علی سلمان لکفر ، با افضلیت سلمان نسبت بمقداد منافات دارد
٣٨ – از معنی پنج جزء در فرمایش پیغمبر : لیس من امام یمضی الا و اوتی الذی من بعده مثل الاول و زیاده خمسه اجزاء
٣٩ – از معنی حدیث : القرآن کله ظاهره تقریع و باطنه تقریب
۴٠ – از وجه جمع بین اخبار وارده در اطفال و کسانی که حجت بر ایشان قائم نشده با اینکه فرموده‌اند : اولاد المشرکین مع آبائهم فی النار و اولاد المسلمین مع آبائهم فی الجنه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب عباسقلی میرزا از مسائل زیر :
١ – دلیل عقلی و شرعی و حکمی بر قرائت سوره روم و عنکبوت در شب بیست و سوم شهر رمضان چیست و وجه مناسبت و اختصاص این دو سوره چیست
٢ – ملئکه چهارگانه کدامیک اشرفند و کدامیک اخس
٣ – تکبیرات ثلثه بعد از نوافل و سایر نمازهای مندوبه جایز است یا نه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا عبدالحسین اصفهانی از مسائل زیر :
١ – سؤال از معنی اینکه فرمودند بنا بود ظهور در سنه هفتاد باشد بعد بدا شد
٢ – بیان مراد از خوردن آدم (ع) از شجره و عصیان او و اینکه خداوند میفرماید خواستم و کردند مراد عصیان شرعی است یا کونی
٣ – سؤال از تعلیم دعائی جهت وسعت و عزت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب حاج عبدالحمید شیشه از دو مسئله زیر :
١ – از کیفیت اصلاح نفس و سیر سالک بسوی خداوند
٢ – از کیفیت استخراج ملئکه از اسماء موضوعه در الواح
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا عبدالعلی هندی از مسائل زیر :
١ – جسم ظاهری دنیوی امام علیه السلام متلاشی میشود یا نه
٢ – در حدیث است هر که چهل جمعه متصل غسل نماید بدن او از تلاشی محفوظ میماند پس میبایست انبیاء بدنشان نپوسد چون در این باب جد دارند
٣ – ملک الموت چه چیز قبض میفرماید روح فقط یا روح با جسم اگر با جسم است جسم برزخی است یا اخروی
۴ – ملک نقاله چه چیز میت را نقل میکند
۵ – معنی این اخبار را بفرمائید : شیعتنا منا خلقوا من فاضل طینتنا ، و : شیعتنا منا کشعاع الشمس من الشمس
۶ – در عید غدیر و نهم ربیع‌الاول که گناه بر شیعه نمینویسند یعنی چه
٧ – زنی در اول سال بلوغ در ماه مبارک از روی جهالت آب خورده در این ایام متذکر شده و از همه جهت ضعیف البنیه است چه بکند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا عبدالله بهبهانی از مسائل زیر :
١ – سؤال از وحدت ناطق
٢ – تقلید اعلم واجب است یا نه
٣ – مقصود از قرای ظاهره نوع علما و رواتند یا قطب و مرکز
۴ – حکم ظاهری با حکم اولی در موضوع وحدت ناطق فرق دارد یا نه
۵ – جسد انبیاء و مؤمنین در قبر میپوسد یا نه
۶ – سؤال از تأویل آیه : لاتدخلوا من باب واحد
٧ – معرفت کامل واجب است یا نه
٨ – ضروریات اربعه میزان معرفت کامل میباشند یا نه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آخوند ملا علی اسکوئی (ملحق) این رساله بنام اسکوئیه نیز معروف است .
از مسائل زیر :
١ – از شرح فرمایشی از شیخ مرحوم (اع) در شرح الزیاره در باب معراج
٢ – از بیان وجه تردد در قول خداوند : ماترددت فی شئ انا فاعله کترددی فی قبض روح عبدی المؤمن
٣ – از وجه تعدد عوالم و آدمیین که در اخبار میفرمایند
۴ – سؤال از تفسیر ظاهر و ظاهر ظاهر و باطن آیات وارده در ذی‌القرنین
۵ – معنی : انا المرئی و المسمع ، چیست
۶ – علت چه بود که سلیمان ندانست آنچه مورچه دانست و موسی (ع) ندانست آنچه خضر (ع) دانست
٧ – حواس خمسه باطنه و خواص و افعال و صفت ادراک آنها را مفصلا بیان فرمائید
٨ – سؤال از وجه تردد در فرمایش امام (ع) : صوموا الدهر الا العیدین لان الحسین علیه السلام قتل فی یوم الجمعه او الاثنین ، و اشاره باسرار آن هم بفرمائید
٩ – سؤال از وجه تناقض بین : ثالث الثلث و ثالث اثنین ، در عبارت لوامع الحسینیه
١٠ – سؤال از معنی فرمایش امام علیه السلام در باب غدیر : یرفع القلم ثلثه ایام من اعمال الناس و افعالهم
١١ – سؤال از عدد کبیر و صغیر و وسیط و فرق بین آنها
١٢ – سؤال از زبر و بینه و فرق آنها
١٣ – سؤال از معنی فرمایش سید مرحوم (اع) در رساله سیر و سلوک در ترقی آحاد بسوی عشرات و همچنین بسوی مآت و الوف و وجه ترقی عشرات بسوی آحاد
١۴ – کسی که حضرت امیر علیه السلام در حال رکوع خاتم خود را باو عطا فرمودند سائل بود یا ملک
١۵ – سؤال از معنی فرمایش سید مرحوم (اع) : ماده الحمد بیان الشکل المربع و صورته شکل المثلث
١۶ – سؤال از ترکیب نحوی : الحمام یوم و یوم لا ، یکثر اللحم
١٧ – سؤال از معنی آیه : فاضرب بعصاک الحجر فانفجرت منه اثنتاعشره
١٨ – سؤال از آیه : و لقد ارسلنا رسلا من قبلک منهم من قصصنا علیک و منهم من لم‌نقصص، مفهوم میشود که بعد از آن حضرت هم انبیائی میآیند و حال آنکه فرموده است : لا نبی بعدی
١٩ – سؤال از معنی فرمایش شیخ (اع) در سلسله طولیه در کون و شرع و فرمایش مرحوم آقا (اع) در شرع
٢٠ – اگر زید از عمرو نماز و روزه خرید و عمرو قادر نشد که بجا بیاورد میتواند بجای آن نماز و روزه چیزی عوض دهد
٢١ – سؤال از شرح فرمایش مرحوم آقا اعلی الله مقامه در اول جامع : و ان الحاکم لا بد و ان یکون مشهودا محسوسا یقوم مقام الله فی خلقه ، الخ
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا میرعلی زنوزی از مسائل زیر :
١ – سلسله طولیه در شرع و کون و امکان همه است یا در شرع و کون است یا در شرع تنها
٢ – فرق بین اثر و مؤثر و قطب و دایره چیست
٣ – معنی کون و شرع چیست
۴ – حقیقت سلسله طولیه چیست
۵ – چرا مشایخ (اع) مشیت را از جمله مراتب ثمانیه نشمرده‌اند
۶ – چرا مراتب هشت است نه کمتر نه بیشتر
٧ – در این ایام عمل برساله جامع و هدایه العوام جایز است ، یا واجب است فحص از کسی که اهل باشد برای روایت
٨ – حد فحص چه اندازه است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا ملا علی طالقانی از مسائل زیر :
١ – از اثبات وجود افلاک بدلیل عقل و نقل
٢ – از اقامه دلیل بر اثبات تعدد افلاک
٣ – استفسار از دلیل بر حرکت افلاک
۴ – از اثبات سکون ارض
۵ – استفسار از حقیقت کلفی که در قمر مشاهده میشود
۶ – از شرح حدیث : حق علی الله ان یدخل الضلال الجنه لان الناطق یموت و الصامت لاینطق
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا شیخ علی‌اکبر ملایری از دو مسئله زیر :
١ – سؤال از حدیثی در تسمیه امام علیه السلام
٢ – سؤال از معنی : تناکحوا تناسلوا فانی اباهی بکم یوم القیمه و لو بالسقط
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج علی‌محمد نراقی از مسائل زیر :
١ – از حقیقت یأجوج و مأجوج و ظاهر و باطن و تفسیر و تأویل آنها
٢ – از معنی ظاهر و باطن و تأویل فرمایش امام علیه السلام : حرمه القرآن علی الله کحرمه الوالد علی ولده
٣ – در سجده عزائم استقبال و طهارت شرطند یا نه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-( کشکول
در سه مجلد و بطوری که در اول آن مرقوم فرموده‌اند همه آنچه در آن است از مجربات نیست و مقصود یادداشت بوده و بفارسی یا عربی مرقوم فرموده‌اند
جلد اول – مطالب و اخبار و حکایات
جلد دوم – مسمی به روضه اشعار و احادیث
جلد سوم – در مطالب علمیه
– ٩٢٠٠ بیت تقریبا ( حجم هر جلد جداگانه بترتیب ٢٨٠٠ ، ١۴٠٠ و ۵٠٠٠ بیت تقریبا )
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– لؤلؤ منثور
کشکول مانندی است که در آن اخبار و اشعار فارسی و عربی و حکایات نقل فرموده‌اند در١٧٠٠ بیت تقریبا
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب آقا محمد همدانی از مسائل زیر :
١ – سؤال از شرح حقیقت انسان
٢ – سؤال از شرح ثواب و عقاب که آیا باین بدن عرضی میرسد یا ببدن اصلی و مشکلاتی که در این موضوع داشته
٣ – سؤال از معنی فرمایش شیخ مرحوم (اع) در تحقیق معراج
۴ – سؤال از معنی لفظ معاد
۵ – تقلید مرحوم آقا اعلی الله مقامه را در فروع اذن میفرمائید یا نه
۶ – لفظ آغا را چرا با غین مینویسند و حال آنکه مشهور با قاف است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا شیخ محمد طالقانی از مسائل زیر :
١ – استفسار از فرمایش سید مرحوم اعلی الله مقامه که فرموده‌اند در آیه : فاذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون ، واوی که در کن مستتر است دارای شهادت حضرت حسین علیه السلام است در تکوین و تشریع
٢ – چرا خداوند در آیه : و اذ اخذ ربک من بنی آدم ، نفرمود آدم و بنی‌آدم فرمود و فرق ظهورهم و ذریتهم در این آیه چیست
٣ – مراد از شهدنا در آیه فوق چیست
۴ – چرا در سوره قل اعوذ بعد از رب الناس ، اله الناس ذکر شده و حال آنکه الوهیت بر ربوبیت مقدم است
۵ – چرا خداوند در بعض آیات مثل : لا اله الا هو الحی القیوم ، نفی و اثبات فرموده و در آیه : هو الله الخالق، اختصار فرموده
۶ – اسم الله مقدم است بر جمیع اسماء خداوند چرا در سوره توحید قل بر هو مقدم شده و هو بر الله مقدم شده
٧ – در قرآن یک جا میفرماید : شهد الله انه لا اله الا هو ، و جای دیگر میفرماید : الم الله لا اله الا هو ، و سائل چندین آیه دیگر از همین قبیل در توحید ذکر کرده و سؤال از فرق بین آیات نموده
٨ – تطبیق : الله نور السموات و الارض ، با : فی السماء اله و فی الارض اله ، و : الله الذی له ما فی السموات و ما فی الارض ، و : فورب السموات و الارض ، بچه صورت است
٩ – معنی تبدیل ارض و غیر ارض در آیه مبارکه چیست : یوم تبدل الارض غیر الارض
١٠ – بالاتر از مقام فؤاد چه مقامی است
١١ – سؤال از اینکه امر در دست کیست
١٢ – خواهش اذن بجهه ختمی
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا محمد بنابی از مسائل زیر :
١ – کلمه که امام زمان عجل الله فرجه در وقت ظهور میفرمایند و اصحاب متحمل نمیشوند سرکار میدانید یا نه
٢ – بین حدیث و سنت و روایت و خبر و اثر فرقی هست یا نه و این کلمات در عالم تکوین با چه تطبیق میشوند
٣ – اگر کسی با یکی از اصحاب مرحوم آقا (اع) مخالفت کند ولی نسبت بعالم ربانی اظهار اطاعت کند تکلیف در سلوک با او چیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب آقا محمدباقر همدانی از مسائل زیر :
١ – سؤال از معرفت حق و باطل در این سلسله
٢ – سؤال از مسئله از جفر که سید مرحوم اعلی الله مقامه از لفظ ولی الله اسم و لقب و کنیه حضرت امیر علیه السلام را استخراج فرموده‌اند
٣ – در احکام شرعیه تقلید از مرحوم آقا (اع) جایز است یا نه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
( جواب محمدحسن خان خبیرالملک در خبیرالملک گذشت )
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا محمدحسن همدانی از مسائل زیر :
١ – سؤال از معنی کون و شرع و علت اختلاف احکام آنها
٢ – اینکه فرموده‌اند : فرأیتک ظاهرا فی کل شئ ، مختص نظر تکوینی است یا در شرع هم جاری است
٣ – سالکین محدودند و قری هم محدود : و کل شئ لایتجاوز ما وراء مبدئه ، چگونه محدود در غیر خود سائر شود و از خود خارج نمیشود با اینکه فرمود : سیروا فیها لیالی و ایاما آمنین
۴ – بفرمائید اقسام سیر در قری چند است و هر کسی اهل کدام سیر است
۵ – فرموده‌اند : ماارسلنا من رسول الا بلسان قومه ، پس باید مولود کریم بصورت معادن باشد و کاملا موجود باشد قبل التدبیر چرا حجر حیوانی را افضل گرفته‌اند با اینکه معدنی لباسی مناسب است
۶ – نافله رواتب را بطریق صلوه عسر میتوان خواند یا نه
٧ – کیفیت سهلی در اثبات روح توتیا و کیفیت القاء آن بر زهره که رتبه شمسیت حاصل شود ان شاء الله بیان فرمائید
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله- در جواب محمدحسین خان فرزند محمدابراهیم خان میرپنج از مسائل زیر:
١ – روزی که حضرت امیر علیه السلام فرمودند : سلونی قبل ان تفقدونی ، سعد وقاص سؤال کرد که چند موی در سر و ریش دارد چرا جواب حضرت با سؤال سعد مطابق نبود
٢ – اوامر تعبدی که از حضرت رسول صلی الله علیه و آله صادر شده از آنها دلیل باید خواست یا خیر
٣ – اگر امام علیه السلام قبل از خلقتش در دنیا امام است نباید کارهای دیگران از او سربزند و حال آنکه میگویند حضرت سیدشهداء علیه السلام موقعی که طفل بودند در دامن حضرت پیغمبر (ص) بول نمودند اگر اقتضای طفولیت این است پس امامت هم کسبا و متدرجا حاصل شده
۴ – بول حضرت پاک بوده است یا خیر
۵ – حضرت سیدالشهداء (ع) در زمان ظهور قائم عجل الله فرجه که رجعت میفرمایند مطیعند یا مطاع
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب نواب میرزا محمدصادق یزدی از مسائل زیر :
١ – از معنی حدیث شریف که اعرابی آمد نزد پیغمبر صلی الله علیه و آله و عرض کرد : طمش طاح فغادر شبلا لمن النشب فقال صلی الله علیه و آله للشبل ممیطا ، الخ
٢ – سؤال از شرح فقره دعای مروی در مهج الدعوات : و بکل اسم هو لک انزلته فی کتابک او اثبته فی قلوب الصافین، الی قوله: مقره بالعبودیه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب حاج آمیر محمدعلی رفسنجانی از مسائل زیر:
١ – سؤال از شرح فقره دعای سحر: و لان ادخلتنی النار لاخبرن اهل النار بحبی لک ، و فقره آخر موهم این است که امام علیه السلام شکایت خداوند را باهل نار میکند
٢ – در وقت ذبح میشود اکتفا باسمی از اسماء خدا بسایر لغات نمود
٣ – ائمه علیهم السلام که اسماء خدایند میشود نام آنها را در وقت ذبح عوض اسم خداوند برد و جایز است و ذبیحه حلال است یا نه
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله دیگر – در جواب حاج آمیر محمدعلی رفسنجانی از دو مسئله زیر :
١ – سؤال از وجه جمع بین بعض آیات مثل : فسبح باسم ربک العظیم ، که دلالت میکند بر اینکه تسبیح خدا را بواسطه اسماء باید نمود و آیات دیگر مثل : سبح اسم ربک الاعلی، که در آنها امر به تسبیح نفس اسم شده است و حال اینکه اسم غیر از مسمی است: و قضی ربک الاتعبدوا الا ایاه
٢ – علت تسویه حد زنا در زانی و زانیه چیست
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
( رساله جواب محمدعلی ناظم‌الشریعه در ناظم‌الشریعه ذکر میشود )
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب مستشار الوزاره در اختراع خط جدید و حکمتهائی که باید در آن ملاحظه شود
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در علم منطق
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب میرزا محمدعلی نوری ناظم‌الشریعه از مسائل زیر :
١ – سؤال از مدرک مفوض بودن امر خلق و حیوه و رزق و موت بملئکه اربعه و انبیاء اربعه علیهم السلام که احیاء هستند از اخبار و آیات
٢ – سؤال از بعض مسائل وقف
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب یکی از اهل همدان
که بامر مرحوم آقا اعلی الله مقامه نوشته‌اند مشتمل بر چند سؤال :
١ – در حدیث است : ان الله اذا اراد بعبد خیرا نکت فی قلبه نکته من نور و فتح مسامع قلبه ، الخ و خداوند میفرماید : فمن یرد الله ان یهدیه یشرح صدره للاسلام ، این حدیث و آیه منافی اختیار است
٢ – اگر شخص بسوء اختیار خود مخذول بشود باید بکلی مأیوس باشد یا راهی برای نجات او هست
٣ – در آیه : و من یضلل الله فلا هادی له ، مراد این است که هدایت نمیشود یا اینکه هادی جز خداوند نیست
۴ – اذکار و اورادی که معروف بذکر خفی و جلی است مداومت بر آنها چگونه است و اذن مرشد یا عالم شرط است یا نه
۵ – اهل باطل چطور در اثر ریاضات تصرف در خیالات میکنند و از اخبار آینده خبر میدهند
۶ – خداوند که خلق نکرده مگر برحمت و مؤثر جمیع خلق است چرا خلق بعضی سعید شدند بعضی شقی مؤثر یک و اثر دو یعنی چه ۷ – چطور بود یزید علیه اللعنه نتوانست نماز غفیله که حضرت سجاد علیه السلام باو تعلیم فرمودند بجا بیاورد
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– رساله – در جواب سائلی در شرح آیه : یا آدم اسکن انت و زوجک الجنه ، و خبر فطرس
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب بعض اخوان از مسائل زیر :
١ – ابوین شرعیین متصلین آیا مراد از اب متصل امام منتظر (ع) یا نایب او است و آیا مراد از ام چیست و آیا در این زمان ما مکلف بمعرفت آن دو و معرفت برادر بزرگتر و اخوان ثقه هستیم
٢ – سؤال از حقیقت ظاهر و ظاهر ظاهر و باطن ظاهر و تأویل آن و باطن باطن و تأویل آن و باطن تأویل
٣ – خواهش ادعیه و اذکاری بجهت اصلاح دین و دنیا و آخرت
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– یادداشت‌هائی در ذکر بعض منامات که در طول عمر خود دیده بودند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب یکی از اصدقاء از مسائل زیر :
١ – غلام به زنی که صاحب او است محرم است یا نه
٢ – آب مغصوب را غاصب و غیر غاصب در وضوء و غسل میتوانند استعمال بکنند یا نه
٣ – سؤال از احکام زمین مغصوب
۴ و ۵ – حمامهائی که با آب روان آب میشود و یحتمل که صاحب آن یا مستأجر راضی نباشد در غسل و وضوء میتوان استعمال نمود
۶ – شخصی چشمه جاری کرده صد قصب آن را برای مصرف منازل وقف کرده حال منازل زیاده شده و صاحبان چشمه میگویند بر آنها ضرر دارد و راضی نیستند ، از حوضها که در این منازل است و از این آب پر میشوند میتوان در غسل و وضو استعمال کرد یا نه و بعضی از صاحبان منازل از بعض صاحبان آب اذنی گرفته‌اند اربابان آب بعد از مردن آن صاحبان آب بسا راضی نباشند استعمال میتوان نمود یا خیر
٧ – برای ابدان بالاتر از بدن ظاهری از حس مشترک تا فؤاد هنگام نماز هر یک را عملی هست که باید عمل نمایند یا خیر
٨ – نقیب و نجیب در مقام شخصیت ظاهر باید مطلع بر جزئیات باشند یا نه
٩ – اطلاع نقبا و نجبا بر زیردستان آیا مانند اطلاع اناسی بر حیوانات است یا فوق آن است
١٠ – آیا این اعتقاد صحیح است که گاهی ممکن است ارکان امر خود را از نقبا و نجبا ظاهر کنند گاهی امام گاهی پیغمبر
١١ – مردم امروز در کدام قریه سیر میکنند و آیا میشود که در زمان غیبت نایب امام ظاهر شود و جهاد بشمشیر نماید و باید اطاعت کرد یا خیر
١٢ – از فرمایش حضرت امیر علیه السلام که میفرماید ظاهر میشوم در صور هر طور که بخواهم میتوان استدلال بر امامت مطلقه نمود یا خیر
١٣ – نقره که بمقام اکسیریت رسیده از طلائی که نرسیده اشرف است یا نه و اگر اشرف باشد بر این قیاس میتوان گفت که قطب نقبا از نبیی که بر نفس خود مبعوث است اشرف است
١۴ – در اغلب رسائل میفرمائید دعا مستجاب نمیشود مگر از راه ، جان‌نثار هنگام دعا بزرگان و انبیاء و ائمه علیهم السلام را شفیع قرار میدهم و باز مستجاب نمیشود علت چیست
١۵ – از فرمایشات بزرگان همچو فهمیده‌ام که مقصود از خلقت خلق جز عبادت نیست و عبادت معرفت است و آن شناختن خداوند و پیغمبر و ائمه (ص) و شیعیان ایشان است و عبادت حاصل نمیشود جز با دوستی دوستان و دشمنی دشمنان ایشان
١۶ – از فرمایشات چنین فهمیده‌ام که در جمیع عوالم شیعیان واسطگان بین ما و ائمه و پیغمبر (ص) هستند و معرفت ایشان بنورانیت معرفت آنهاست و راهی دیگر نیست
١٧ – سؤال از اینکه جمیع صفات ائمه و پیغمبر (ص) مظهر دارد آیا عصمت هم در جمیع عوالم حتی عالم اعراض مظهر دارد یا نه و خطا و سهو منافی با عصمت است یا خیر
١٨ – نماز اشرف عبادات است آیا در جمیع عوالم باید رو بصفات الله نماید و خدا را عبادت نماید حتی ظاهر عرضی یا خیر
١٩ – مطلقات ملک ظهوری جز در مقیدات دارند یا نه
٢٠ – می‌بینیم بعضی را که در همه چیز آنها را بر خود مقدم دانسته بودم بعد از پنجاه شصت سال لغزیده‌اند وقتی که آنها را خداوند حفظ ننموده فدوی جان‌نثار بطریق اولی قابل حفظ نیست الی آخر عبارته
٢١ – گاهی حرارتی دارم و مراقبت اعمال شرعی را ظاهرا و باطنا دارم گاهی هم چنان اعراض دارم که از هیچ خلاف اکراه ندارم و هر چه عزم بمراقبت مینمایم پس میروم چاره این درد چیست آیا باین راضی باشم و بگویم در قبض و بسطم یا اینها گول زدن شیطان است .
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب بعض اهل همدان از مسائل زیر :
١ – وجه تسمیه اول و ثانی به ابوالفصیل و حبتر چیست
٢ – سفر برای صید لهو حرام است یا خیر
٣ – سؤال از سر افزودن دو رکعت بر نمازهای پنجگانه که چرا در صلوه صبح و مغرب تخلف میکند
۴ – رمزی که شیخ مرحوم (اع) در شرح شجره مبارکه میفرمایند مراد چیست و اسم آن شجره بفارسی کدام است
۵ – در حدیث است زائد الخلقه و ناقص الخلقه قبول ولایت نمی‌نمایند حال اگر اظهار ولایت نمودند تصدیقشان باید کرد یا تکذیب
۶ – سؤال از معنی وحدت ناطق و مقصود از آن و برهان آن و اینکه امروز که ناطق است
٧ – آیا بر علما جایز است که آنچه از اخبار می‌فهمند عمل کنند و فتوی دهند یا باید از یک نفر روایت کنند اگر جایز است پس وحدت ناطق چه معنی دارد
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب بعض از دوستان در جمع اخبار رزق و رفع تعارض بین آنها
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب بعض دوستان از مسائل زیر :
١ – در اخبار بسیار ما و شیعیان ما فرموده‌اند ، سادات در کدام مندرجند در نحن یا در شیعتنا
٢ – طینت سادات با طینت شیعه فرق دارد یا خیر
٣ – سؤال از معنی : کفر من هذه الامه عشره ، تا : و منها ناکح البهیمه
۴ – سؤال از معنی حدیث : الشیعه ثلاث ، تا آنکه فرمود : من استأکل بنا افتقر ، معنی افتقر چیست و هر سه فرقه شیعه باشند تعجب است
۵ – اینکه در یک عصر دو امام نیست مگر اینکه یکی صامت است این مخصوص باین امت و مقام امامت است یا در امم دیگر و غیر معصومین هم جاری است
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب بعض اخوان از مسائل زیر :
١ – انسان عاقل بعد از شناختن حجت عصر راهی و سبیلی باید بپیماید یا بمعرفت او قناعت کند
٢ – خداوند برای هر عملی اثری قرار داده برای طاعت اثری است و برای معصیت اثری چه نوع عمل باید کرد که مقرب حضرت سلطان شد
٣ – برای نور مبدء هست برای ظلمت هم مبدء هست یا نه اگر باشد دو مبدء لازم میآید و باید لامحاله یکی بر دیگری مقدم باشد مشروحا بیان فرمائید
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
– (ملحق) رساله در آداب و رسوم و حکم و علوم که فقط مختصری از آن نوشته شده
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب از شبهه که وارد آمده بود در باب فرمایش حضرت باقر (ع) که فرمود کشتند جدم را طوری که رسول خدا صلی الله علیه و آله نهی فرموده بود که کلاب را اینطور بکشند
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
-رساله – در جواب بعض اخوان شیراز (ملحق) در اصل بعض اخوان تبریز فرموده‌اند.
از مسائل زیر :
١ – با وجود آنکه جن در حس مشترک مأوی دارد چگونه در اجساد دنیوی تصرف میکند
٢ – بعضی نقل میکنند جن سنگ میاندازد یا بشکل گربه میشود یا آدم را میبرد صحیح است یا نه
٣ – در ظهور دولت حق در کتب ذکری نشده که با توپ و تفنگ قتال میشود آنوقت این توپ و تفنگها چه میشود و آیا کارگر نیستند و چگونه چنین چیزی میشود .
– رساله – در جواب یکی از اجلاء از اهل مراغه از مسائل زیر :
١ – مشهور است که بعد از نماز و در ختم مجالس روضه زیارت صاحب‌الزمان علیه السلام را بر زیارت حضرت رضا علیه السلام مقدم میدارید و در زمان مشایخ این عادت نبوده
٢ – میگویند شیخیه رفع صوت را مختص باذان اعلام میدانند نه اذان نماز
٣ – میگویند امر تجوید و قرائت را این طایفه سهل میگیرند فتوای سرکار چیست
۴ – میگویند اصول دین را چهار میشمرید
۵ – در نماز اقتدا به بالاسریه جایز است یا نه
۶ – اگر کسی شما را از نقبا و نجبا بشمرد درباره او چه میفرمائید مرحوم آقا (اع) که از چنین کسانی تبری فرموده‌اند
٧ – کسی که در امور شرعیه از شما تقلید نکند مؤمن است یا نه
٨ – چه میفرمائید در این حدیث که فرمود : ان الکعبه لها اربعه ارکان ، الخ و علت اربعیت کلماتی که بنای اسلام بر آن گذاشته شده چیست و معنای آن چیست
٩ – در کلمه توحید چرا فقط حروف الف و لام و هاء است و چرا ٢١ حرف است و استثناء را برای چه آورده‌اند و فرق بین لا اله الا الله و لا اله الا هو چیست و معنی ظاهر کلمه توحید و ظاهر ظاهر و باطن و باطن باطن و تأویل آن چیست و معنی اینکه میگویند لا اله الا الله منطبق بر جمیع مراتب توحید است چیست
١٠ – بعض اخبار مثل خبر اخراج عظام یوسف (ع) دلالت بر بقاء اجساد انبیاء دارند و بعضی دلالت دارند که جثه نبی و وصی بیش از سه روز در زمین نمیماند وجه جمع چیست
١١ – معنی این حدیث چیست که شخصی از قبر حضرت موسی (ع) سؤال میکند میفرمایند : عند الطریق الاعظم عند الکثیب الاحمر
١٢ – دلیل افضلیت ائمه بر انبیاء علیهم السلام از قرآن چیست
١٣ – مؤمن افضل است یا ملئکه.
١۴ – چرا امیرالمؤمنین علیه السلام امر بقتل کفار و قطع قرآن و تخریب آن و هتک حرمت آن فرمود با آنکه آن یکی از دو ثقل است و معنی فرمایش ایشان: انا کتاب الله الناطق، چیست.
١۵ – در رأس این مأه مجدد کیست.
١۶ – معنی این کلمه چیست که ذوالجناح در روز عاشوراء گفت : الظلیمه الظلیمه من امه قتلت ابن بنت نبیها.
برای اطلاعات بیشتر به کتاب الفهرست مرحوم آقای حاج ابوالقاسم خان ابراهیمی اعلی الله مقامه مراجعه کنید.
خوب کتاباشونو بزارید دانلود کنیم
فعلا از نسخه های الکترونیکی کتب آن بزرگوار موارد کمی در دست دارم، ان شاء الله در آینده برای دانلود قرار میگیرد.
البته چند کتاب در سایت الابرار موجود است.